Adrianus Petrus Cornelis (Jos) Swanenberg (Gemert, 1968) groeide op in Middelrode. Hij ging naar de middelbare school in Heeswijk-Dinther en studeerde Nederlandse taal en letteren in Utrecht. In 1995 startte hij als wetenschappelijk medewerker aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. In 2000 promoveerde hij daar op een proefschrift over vogelnamen in het dialect.
Vanaf 1 juli 2004 was Swanenberg streektaalfunctionaris in Noord-Brabant - aangesteld bij Stichting Erfgoed Brabant in ’s-Hertogenbosch. Sinds 1 januari 2022 is hij in dienst van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen om te werken aan het Meertens Instituut.
Swanenberg publiceerde vele artikelen en boeken over Brabantse dialecten. Hij schrijft poëzie en vertaalde t.b.v. De Bietels op z'n Brabants samen met Noud Bongers Let it be in 't Komt wel goed.
Op 1 februari 2009 werd Swanenberg benoemd als buitengewoon hoogleraar 'Diversiteit in taal en cultuur' aan de Universiteit van Tilburg. Het betreft een (parttime)leerstoel van de Toon Weijnen Stichting. Op 20 november 2009 hield hij zijn inaugurele oratie met de titel Van alterande sorte, Brabants tussen dialect en standaardtaal.
Jos Swanenberg is een zoon van Cor Swanenberg en Nelleke de Laat. In 2007 ontvingen vader čn zoon de Vergulde Klomp.
Swanenberg vertaalde enkele Nijntje-boekjes van Dick Bruna en een Suske en Wiske in het Brabants.
JOS SWANENBERG en de PERS
in 2002
4e Brabants Lach en Lied Festival
in 2007
Streektalen bloeien op in boeken en in muziek
Vader en zoon Swanenberg delen Vergulde Klomp voor hun 'mooiste project samen'
'Vurkeur voor laacheswčrk in dialect'
'Bietelliedjes' in 't Brabantsin 2008
Brabants dialecten festival
Nader beluisterd
Cor Swanenberg brengt 'Humor op z'n Brabants'in 2009
Het dialect vernieuwt… en verdwijnt
Johan Biemans onderscheiden met ‘De Vergulde Klomp’ 2008
'Nou houdoe dan', afscheid op z'n Brabants van 'vňdder én ons moeder'in 2010
Dialectprijs voor Bredanaar Jan Smeets
Bredanaar Jan Smeets wint Brabantse Dialectprijs
Dialectbelangstelling is grootin 2011
Houdoe en bedankt - Onder ons gezegd
in 2012
Literaire wandeling: Dialect in poëzie in Loon op Zand
DISCOGRAFIE
CD samen met anderen
"Brabants 7" (Stichting het Brabants, 2004)
PUBLICATIES
"Lexicale variatie cognitief-semantisch benaderd.
"Over het benoemen van vogels in Zuid-Nederlandse dialecten." (Proefschrift, 2000)
"Brabants Heerlijkheden" (2005)
"Houdoe!" (taalgids, Assen 2006)
"Brabants handwoordenboekske veur West-Brabant" (2009)
"Brabants handwoordenboekske vur Den Bosch en de Meijerij" (2009)
"Brabants handwoordenboekske vur Tilburg en Midden-Brabant" (2009)
"Brabants handwoordenboekske vur Eindhoven en de Kempen" (2009)
"Brabants handwoordenboekske vur 't Land van Kuuk (Cuijk)" (2010)
"Brabants handwoordenboekske vur Helmond en de Peel" (2011)
"Brabants handwoordenboek" (2011)
"Suske en Wieske, de Éfteling-élfkes" (Brabantse vertaling)
"Opa en Oma Pluis" (Brabantse vertaling)
"Nijntje in de dierentuin" (Brabantse vertaling)
"'t Fist van Nijntje"(Brabantse vertaling 2020)
"Bib stut zunne kop" (Brabantse vertaling kinderboek, 2022)Samen met anderen
"Eige grčij" (Meierijs Woordenboek, 1996)
"Woordenboek der Brabantse dialecten" (5 delen, 1998)
"Brabantse beestjes" (1998)
"Vergeete grčij". (aanvullingen op "Eige grčij", 2000)
"Oost-Brabants" (2002)
"Proeven van dialect" (2005)
"Op goei gevuul" (Vormleer van de Meierijse dialecten, 2007)
"Het Brabants beschreven" (2008)
"Bij wijze van spreuken" (2008)
"Brabants gebekt" (2009)
"Dialect van schoot tot school?" (2009)
"Moi, adieë en salut" (2009)
"Brabants bloesem" (2014)
" 's-Hertogenbosch en A.F.Th. van der Heijden.
Een literaire wandeling door zijn moederstad" (2018)