25 februari 2012 |
Dagblad van het Noorden op het web |
De streektaal wordt multimediaal
ACHTERGROND
KORTLIJSTEN
• Twaalf titels dingen naar twee DvhN Streektaalprijzen
• Uitreiking bij tienjarig bestaan Dagblad van het Noorden
Door Joep van Ruiten
Assen/Groningen De streektaal in Drenthe en Groningen wordt steeds veelzijdiger. Werd het Nedersaksisch in het verleden vooral gevangen in muziek en literatuur, tegenwoordig gaat dat multimediaal en multidisciplinair. Op cd en dvd, in poëzie en proza, van bluesopera tot kinderlied, van documentaire tot naslagwerk.
Dat blijkt uit de vandaag vrijgegeven kortlijsten voor de Dagblad van het Noorden Streektaalprijzen. Een jury onder leiding van Harm Evert Waalkens selecteerde uit vijftig ‘streektaalproducten’ twaalf titels die verdeeld over twee categorieën zijn genomineerd voor twee onderscheidingen. De winnaars worden op 1 april op landgoed Nienoord in Leek bekendgemaakt.
Waalkens en zijn jury hebben de genomineer¬den keurig verdeeld over Drenthe en Groningen: elk taalgebied dingt per categorie met drie titels mee. Opvallend: het Stellingwerfs haalde de kortlijsten niet. Ook opvallend: de afwezigheid van Ningtien van Gerard Stout, de dikste Drentstalige roman ooit, en het ontbreken van de cd Hout moet van Daniël Lohues.
Stout en Lohues zijn buiten de race gehouden omdat hun werk eerder met een streektaalprijs is bekroond: respectievelijk In paradisum, Allennig II en Allennig III. In het geval van Stout komt daar nog eens bij dat hij deel uitmaakt van de jury, die naast voorzitter Waalkens verder bestaat uit Jannie Kuipers, Martin Hillenga en Geesjen Doddema-Heide.
De categorie Poëzie & proza telt dit jaar twee dichtbundels - Zundags goed van Ria Westerhuis en Liekover van Melle Hylkema, plus een verhalenverzameling: Dèenken an een zebra van Anne Doornbos. Naast die literaire werken zijn twee uitgaven geselecteerd met wat Amerikanen oral history plachten te noemen: Moest lezen van Sietse van der Hoek en Vleden lezen ien tied van nou van Anna de Vries-Maarhuis. Zesde titel is een herziene versie van Scheupers van de taol waarin Rouke Broersma een overzicht geeft van de Dreentse schrieverij.
De veelzijdigheid van de streektalen in het verspreidingsgebied van Dagblad van het Noorden komt vooral tot uiting in de categorie Cd & Dvd. Zo laten de cd's As ik de kaans zol kriegen van Edwin Jongedijk en Leef t leven van Erwin de Vries horen dat de Groninger muziek anno 2012 veel meer omvat dan kleinkunst alleen. De overige vier genomineerden in deze categorie zijn zelfs nauwelijks onder één noemer te vatten.
De dvd Credo - Zien bestaon is bijvoorbeeld een biografie van Ede Staal, maar ook een zoektocht naar het Groningen dat hij heeft bezongen en naar de invloed die zijn muziek nog altijd heeft. De Drentse Bluesopera is het staartje van het gelijknamige muzieklocatietheater-project van Peergroup afgelopen zomer bij Gieten en Jamero behelst een educatieproject waarbij zangeres Martiije! kinderen nieuwe Drentstalige liedjes leert zingen. Dag van Delia Bremer is een ode aan de seizoenen, in beeld en geluid en poëzie, in het Nederlands en het Drents.
Niet eerder werd er door de genomineerden voor de Streektaalprijzen zo nadrukkelijk buiten de lijntjes gekleurd. Dat experimenteren met vormen en genres maakt het de jury lastig bij het kiezen. Maar het laat tegelijkertijd zien dat de streektaal in Drenthe en Groningen nog lang niet is uitgebloeid en nog steeds weet te verrassen.
