Groninger Dagblad

12 juni 1999
opgegaan in het Dagblad van het Noorden
De schrijver, de koning, de dame en een cd, zo en niet anders

Vrumd Volk eigenzinnig?
Jazeker

Een Plaat met karakter. Kwetsbaar maar zuiver van opzet. Nauwelijks in een hokje te vatten. En laat dat nu net de bedoeling zijn. Compromissen ten faveure van de 'aaibaarbeid' bij de totstandkoming ook uit den boze. Een album dat langs de diverse stijlen laveert; al komt de kwalificatie 'Groninger chansons' dicht in de buurt. Een cd waarin de Schrijver (Jan Siebo Uffen), de Koning (Wouter de Koning) en de Dame (Rika Dijkstra) elkaar vinden in tekst, muziek en zang. Iets anders? Ja. Eigenzinnig? Zeker. Het gaat bij Vrumd volk echter vooral om schoonheid.

Er werd geen moeite gedaan het wordingsproces te vergemakkelijken om een 'toegankelijk product' te maken. En dus werden alle twaalf nummers tot in den treure op diverse toonhoogten doorgenomen en gekneed en gesmeed, alvorens het op maat klonk voor het stemgeluid (mezzo) van Rika. Geen rauswerk, maar volgens het drietal degelijk vakwerk. Kwaliteit, met minder werd eenvoudigweg geen genoegen genomen. Edoch, zonder pretenties: het moest alleen mooi zijn. Op de lyrische poëtische en licht verhalende teksten van Uffen, schreef De Koning de muziek en moest de stem van Dijkstra het gevoel vertolken. Muziek met een 'klassieke toets'.

Door Herman Sandman

In eigen beheer uitgegeven, om te voorkomen dat een platenmaatschappij er een 'andere' draai aan zou geven. Want nadat het de goedkeuring van het drietal kon dragen, mocht niemand er meer aankomen. Zo en niet anders. Een kwetsbare opstelling, de keus voor een eigen geluid ging echter voor alles. Maar Vrumd Volk zou een cd worden van alleen Jan Siebo, Wouter en Rika. Meer niet.
Een goede wijn behoort jaren te rijpen, aleer ze gedronken mag worden. De weg van het album, voorafgaand aan de presentatie op 25 mei in het kerkje van Niehove, was niet minder lang. Wouter en Jan Siebo kenden elkaar enigszins en zo'n zes jaar terug kreeg De Koning via een derde 'wat velietjes' in de handen gedrukt. Met teksten van Uffen. Waar hij aanvankelijk weinig mee kon, bekent de van Texel afkomstige beroepsmuzikant: "Ik was niet meteen verliefd of zo en dat moet bij mij eigenlijk wel. Voelen wil ik het, zinderen. En ik kende geen Gronings, had moeite met sommige woorden, want die begreep ik nauwelijks. Langzaam echter begon er bij enkele stukken toch iets te kriebelen."
Verwarring was er aanvankelijk ook. Bijvoorbeeld een zinsnede als 'Verlais geft winst' werd prachtig gevonden, alleen verkeerd begrepen. Want opgevat als 'verlies geeft winst', terwijl Uffen bedoelde: 'verlies zorgt voor verlangen/heimwee'. De nieuwsgierigheid bij De Koning en Dijkstra was door de kracht en de schoonheid van de zinnen en woorden wél gewekt. En van een sluimerende interesse werden tekst, muziek en zang in de loop van enkele jaren uitgekristalliseerd en gerijpt tot één geheel. Wouter: "En ik denk dat deze wijn precies op het goede moment gedronken wordt."

t Zielhoes
Het perfectionisme werd doorgevoerd tot en met het hoesontwerp. Plaatsgenoot Sjouke Heins van de in Aduarderzijl wonende Wouter en Rika schetste een fraai beeld van het onderkomen van het stel. Dat voorheen t Zielhoes of t Sluuswachterhoes bie t Raaitdaip in Aduarderzijl (in het Westerkwartier dus en geen Hoogeland, zoals de begeleidende tekst bij het album ons wil doen geloven) was en nu door beiden beheerd wordt als 'Huis der gemeente'; theater/concerthuis en voor bruiloften en partijen.
Uffen vertaalde vier liedteksten van enkele 'groten der aarde'. Uit Die Dreigroschenoper van Kurt Weill/Bertold Brecht werd t Leerzoame laid van Mackie Meske geplukt; La chanson des vieux amants (Jacques Brel/Gérard Jouannest) werd getransformeerd tot Laifde op joaren; Zonder jou (Annie M.G. Schmidt) kreeg het logische Groningse equivalent Zunder die en Les Feuille Mortes van J. Prévert/J. Kosma als titel t Morsdode blad. Acht composities zijn van hemzelf: Ongedureg, Al bin ik baang, Vrumd volk, t Olde padje, Ik broes wel deur, t Was schier, Overzee en Dien vel.

De wisselwerking tussen zangeres en schrijver diende op punten te worden bijgeslepen. Want Jan Siebo, als geboren Oost-Groninger, schreef woorden die Rika, oorspronkelijk van het Hoogeland (Zoutkamp), niet altijd begreep. "Af en toe werd ik ook even aan het hemd getrokken", geeft de schrijver toe, "maar sinds ik in 1990 de literaire prijs van stichting 't Grunneger Bouk won, ben ik wat gaan 'snuustern' en neem hier en daar de vrijheid die de taal mij geeft; er bleek ruimte voor een wisselwerking tussen schrijver en zangeres. Het stramien is het Oldambts, maar, iemand die grammaticaal op de cd wil afstuderen komt in de problemen denk ik, haha."

Groninger chansons
Over Jan Siebo Uffen (56) hoeven we niet zoveel meer te vertellen. Docent Nederlands, geboren in het Oldambt (en niet in Drenthe, zie wederom de cd-hoes) en Groninger schrijver/dichter van poëzie en proza met humor, ernst, liefde, verbazing en kolder en heden ten dage woonachtig in Annen. Rika Dijkstra (49) en Wouter de Koning (52) vermogen vermoedelijk een nadere introductie. Beiden zijn 'beroeps' en leven van en met de muziek. Het tweetal woont sinds ongeveer een jaar in Aduarderzijl en vormt ook buiten de muziek een duo.
Dijkstra zwierf ooit jarenlang achter- en voor de muziek aan door Scandinavië, maar keerde uiteindelijk terug naar haar geboortegrond. Op een mooie dag tijdens een uitzending van Radio Noord botste zij op Wouter.
Sindsdien gaan ze samen door het leven. Het klikt op velerlei gebieden. De stem van Rika bleek uitstekend geschikt voor muziek die gekwalificeerd kan worden als 'Groninger chansons' en plannen voor de cd waren een logisch gevolg. Mooi, eenvoudig, alleen met vleugel en stem. Een oude studievriend van Wouter, violist en altviolist Henk Rubingh (geboren te Veendam), niet toevallig aanvoerder tweede violen bij het Concertgebouworkest, hoorde onder het genot van een goed glas wijn van de bedoelingen en vond dat zoiets niet kon zonder een afvaardiging van dat gezelschap. Waarop ook Guus Dral, fagottist en contra-fagottist bij dezelfde club, ten tonele verscheen. Omdat de heren na elkaar hun opwachting maakten, kreeg De Koning 'n pokkel vol waark' om de arrangementen meer dan eens aan te passen.

Persing
Het uiteindelijke resultaat stemt de betrokkenen echter tot tevredenheid. "Het album kwam zelfs in aanmerking voor 'cd van de week' bij Radio Noord", vond Wouter, "en dat was mien eerste aanvaring na 25 jaar trouwe dienst (onder meer Het Luisterrijk van De Koning, hs) bij de regionale radio-omroep. Want dat zag men anders. De cd zou slechts geschikt zijn voor een beperkte doelgroep en niet voor 'het grote publiek'. Dus krijgt Radio Drenthe van ons nu de primeur. Het leuke is dat de eerste persing van dik duizend exemplaren zo goed als uitverkocht is, terwijl er volgens Radio Noord geen markt voor zou zijn..."

terug naar De Koning en de Dame

Deze pagina is bijgewerkt op