naar Lianne AbelnGroninger Dagblad
27 januari 2001
opgegaan in het Dagblad van het Noorden
Lianne Abeln: weinig kritiek in Groninger muziekwereld
Zingen: goed voor de mens
Toen Lianne Abeln zestig werd, stelde ze aan haar vaste begeleider Ed Wennink en haar man George Straatman de vraag of ze niet zou moeten stoppen. „Zij hebben mij toen met een aantal wedervragen geantwoord: 'Mankeert er iets aan je stem?' Nee, mijn stem is beter dan ooit. 'Vind je zingen en optreden niet leuk meer?' Nee, ik vind dat nog steeds hartstikke mooi. Het was toen duidelijk dat ik moest doorgaan. Maar ik heb mijn twee partners wel gezegd dat ze me eerlijk duidelijk moeten maken, wanneer ze vinden dat het niet meer gaat."
De 61-jarige zangeres, woonachtig in Eelde, geboren in de Stad, gaat dus met veel enthousiasme door met haar zangcarrière, die inmiddels ruim veertig jaar duurt. Ze heeft een nieuw project op stapel staan. Ze kan er nog niet veel van zeggen. Het wordt een cd met slaapliedjes. Die zal eind dit jaar uitkomen. In samenwerking met de Gasunie en de Ronald MCDonald-stichting. De cd moet het belang van het met elkaar zingen nog weer eens onderstrepen. Vooral voor zieke kinderen en hun ouders kan dat veel betekenen. Maar eigenlijk voor iedereen."
Door Jibbo Poppen
Ze vindt dat er veel te weinig samen gezongen wordt. In haar familie is dat overigens niet het geval. Ze laat foto's zien. Kinderen en kleinkinderen zijn met oma aan de piano liedjes aan het zingen. "Dat was niet een eenmalig gebeuren, hoor. Dat hebben we altijd gedaan en we doen het nog steeds. Zingen is zo goed voor een mens." Lianne Abeln heeft haar leven lang al gezongen. Op 18-jarige leeftijd werd het serieuzer. Ze ging optreden. „Ik zong toen vooral Franse chansons. Zingen betekent natuurlijk veel plezier, maar voor mij is de inhoud van even groot belang. De tekst moet iets te zeggen hebben. De muziek moet de tekst versterken'.
Via Harm Jan Tuin kwam ze in contact met de RON, de regionale omroep Noord, de voorloper van het huidige Radio Noord. „Ik deed mee met een amateurwedstrijd en won. Ik mocht toen deelnemen aan de finale van het programma 'd'Oprechte Amateur'. Dat betekende een landelijke doorbraak."
Hartsema
De Groningse chansonniere trok toen de aandacht van tekstschrijver David Hartsema. De RON had plannen voor een Groningstalig cabaret. Het was het begin van een intensieve samenwerking met David Hartsema. Wat had zij met het Gronings? „Ik voelde me wel met de streektaal verbonden. Ik vind het ook een mooie taal. ln het Gronings zingen leverde ook voordelen op: ik hoefde niet steeds, tijdens optredens, de Franse teksten die ik zong, te verklaren. Dat werd wat vervelend. Het is als met een mop, die je steeds moet uitleggen.”
Door haar taalgevoeligheid raakte ze snel thuis in de Groninger wereld. De samenwerking met David Hartsema, Bé Dijkmeijer en Jan Klompsma verliep uitstekend. Ze heeft goede herinneringen aan die tijd. Lianne schreef ook de muziek bij veel teksten van David Hartsema.
Haar zingen bleef sindsdien niet beperkt tot het Gronings. „Ik ben ook Frans blijven zingen. En ook wel Drents en Oostfries. De teksten van Gretha Schoon zijn erg mooi."
Haar werk werd opgenomen op vier lp's en twee cd's, de verzamelschijven niet meegerekend. En het einde is dus nog niet in zicht. AI die jaren heeft ze een hechte samenwerking gehad met vooral twee personen: haar begeleider Ed Wennink en Jur Eckhardt, die de opnames voor haar platen maakte.
De eerste contacten met Ed Wennink ontstonden tijdens de cabaretperiode van de RON. „Uiteindelijk eindigde de samenwerking met David Hartsema en Bé Dijkmeijer, maar die met Ed ging door. We zitten, wat de functie van de tekst en de muziek betreft, nog steeds op één lijn. We voelen elkaar goed aan.”
Ze spiegelt zich, voor wat de zeggingskracht betreft, nog steeds aan het karakter van het Franse chanson. Die teksten en die muziek gaan, juist daarom, jaren lang mee. Lianne heeft dat bij haar eigen werk ook gemerkt. „Ik zing dus onderhand ruim veertig jaar en er staan nog steeds liedjes uit de beginperiode op mijn repertoire." Haar principe, dat de Groninger liedjes sterke tekst en muziek moeten hebben, heeft navolging gevonden. Bijvoorbeeld in de groep Törf. Lianne: „Die jongens zijn mede door ons Groningstalige cabaret van toen op het idee gekomen om Gronings te gaan zingen en met Groninger teksten aan de slag te gaan. Maar niet alleen in Groningen was dit het geval. Het Drentse duo Karst behoort ook tot de 'navolgers' van Lianne Abeln.
Rotzooi
Sprekend over de Groninger muziek van vandaag zegt ze: „Er is hier en daar iets moois te horen, maar er is ook een heleboel rotzooi.” Dat de kwaliteit in de Groninger muziekwereld dun gezaaid is komt volgens haar door het ontbreken van zelfkritiek. Ze zegt: „Ik luister erg nauwkeurig naar mijn eigen werk. Als iemand achteraf kritiek heeft, dan realiseer ik me dat ik die kritiek zelf ook had. Ik hoor veel te vaak Gronings werk op radio en televisie, waarbij ik denk: waarom is hier niet wat kritischer naar geluisterd. Ik hoor vaak zinsconstructies die niet kloppen, omdat het maar moet rijmen. Dat vind ik jammer. Als men dan toch in het Gronings wil zingen, laat men het dan ook goed doen."
Ze realiseert zich dat haar muziek en teksten soms misschien wat minder toegankelijk zijn dan wat zo in het algemeen te horen is. „Het is echter als bij een schilder. Bij mij zie of hoor je soms niet meteen wat het is. Je moet iets nadrukkelijker luisteren. Ik weet van mijn optredens dat mensen die luisterliedjes waarderen. De programmamakers van radio en televisie willen hier echter niet aan. Die gaan ervan uit dat het publiek gemakkelijk vermaak wil in het Gronings. Ik vind dat jammer voor de streektaal." Lianne Abeln was de grote afwezige tijdens de laatstgehouden 'AlIe vijftig goud', dat RTV Noord aan het eind van vorig jaar uitzond. Hét gala van het Groningstalige lied op radio en televisie. De mooiste liedjes uit de afgelopen periode werden ten gehore gebracht.
„Ze wilden graag een televisie-opname maken, want ze hadden zo weinig van ons. Wij konden op de betreffende dag echter niet. Ik heb toen voorgesteld op een ander moment ergens een opname te maken. Dat kon niet, want het moest allemaal op één groot feest worden opgenomen. Ik vind het jammer dat er geen andere mogelijkheid is geschapen. Daar heb ik RTV Noord een brief over geschreven. Ik heb nog geen antwoord."
naar Lianne Abeln