30 augustus 1996 |
Leeuwarder Courant op het web |
‘Ik doch de dingen dy’t ik leuk fyn’
FREDERIKE KLEEFSTRA MAAKT HAAR EERSTE CD
Frederike Kleefstra is er de persoon niet naar een muzikale carrière ten koste van alles na te streven. Verhuizen naar het westen voor meer kansen op een doorbraak voert in haar ogen te ver. Zingen kan alleen in combinatie met haar twee kinderen en de boerderij in Ferwerd, waar haar man een veeartsenpraktijk drijft. Toch heeft ze de afgelopen jaren behoorlijk aan de weg getimmerd. Ze speelde een rol in drie muziektheaterprogramma's en ze is de zangeres van een van de grootste Friese hits op crematies en begrafenissen. Woensdag presenteert ze in Theater Romein te Leeuwarden haar eerste cd, 'Hoe fyn ik wurden'.
'Grutte grize fûgel' is een vers van de in 1979 overleden dichter Jan Visser, Peter van der Zwaag zette de tekst op muziek voor Frederike Kleefstra (36). Het lied kreeg bekendheid, doordat Omrop Fryslân een opname van het lied de afgelopen jaren heeft grijsgedraaid. Inmiddels heeft het in Friesland een vergelijkbare status als 'Waarheen waarvoor' van Mieke Telkamp. Dat heeft de zangeres weliswaar verrast, maar echt verbaasd is ze er niet over.
De tekst, waarin de dichter een grote grijze vogel aanroept hem mee te nemen naar zijn dromenland, is op vele manieren te interpreteren. Het leent zich volgens de zangeres daarom uitstekend voor mijmeringen over de vergankelijkheid. Naast de tekst dragen ook de melodie en Frederike’s stem bij aan de troostende werking. Een paar weken geleden woonde ze in Noord-Brabant een uitvaartplechtigheid bij van een familielid, waar het lied ook ten gehore werd gebracht. ,,Se ferstiene der neat fan, mar it kaam wol oer. Se wiene hiel bot oandien. Ek al ferstean je de tekst net, dan krij je dochs wol wat in idee wêr't it oer giet." Op een Nederlandse vertaling zit ze niet te wachten. Ze vreest dat daarin te veel van de gevoelslading van het lied verloren gaat. ,,Mar as ien mei in hiele goede fertaling by my komt, stean ik dêr bêst foar iepen."
Ze kreeg de muziek met de spreekwoordelijke paplepel ingegoten, in het ouderlijk huis, maar ook op de lagere school in Terherne waar ze in de klas zat bij Jant Visser-Bakker en Roel Bergsma. Haar eerste publieke optreden anders dan in een schoolrevue was één jaar of dertien, veertien geleden in Stania State in Oentsjerk op een Tsjong-jûn. Ze speelde er met muzikanten als Peter van der Zwaag, Nanne Kalma en Inez Timmer. Naar aanleiding van een aantal optredens in Oentsjerk heeft ze in 1987 enkele liedjes opgenomen voor Omrop Fryslân. Sindsdien geniet ze een zekere bekendheid als zangeres.
Haar eerste muzikale theaterprogramma was ‘Twa' met Inez Timmer. Het was een progamma met een autobiografisch tintje over twee vrouwen: een zangeres met een kind en een vrouw die alles ondergeschikt maakt aan haar theaterambitie. Beider leven verloopt sindsdien naar het in ‘Twa' geschetste beeld. Frederike kreeg een tweede kind, Inez speelt momenteel haar tweede musicalrol in Wenen.
Tweemaal speelde Frederike Kleefstra een rol in een programma van Bennie Huisman: in ‘Op syn nei Eeltsje' en in ‘Weemoed en irony'. Ook hebben ze tweemaal een programma gemaakt op de culturele avonden bij de Sutelaksje van de stichting It Fryske Boek. Incidenteel treedt ze op samen met pianiste Corinne Staal.
Frederike Kleefstra: „Ik doch de dingen dy't ik leuk fyn. Ik ha der wol ris oer neitocht oft ik der net mear úthelje kin, mar ik freegje my ôf oft ik dêr wol goed genôch foar bin. Ik soe in oplieding folgje moatte, lykas Inez ek dien hat, en ik wit net oft ik dat der allegear wol foaroer ha. Ik ha dochs wol it ien en oar dien de ôfrûne jierren, ek al bin ik net de hiele dei mei muzyk dwaande. En no ha'k dy cd, dêr ha'k ek in protte tiid yn stutsen. Dy cd sjoch ik as in mylpeal. ik woe dat al in pear jier: in kar meitsje ut de dingen dy't ik dien ha."
Op de cd ontbreekt uiteraard ‘Grutte grize fûgel’ niet, zij het in een iets ander arrangement. Verder telt het schijfje een selectie van liedjes uit haar theaterprogramma en enkele nieuwe liedjes. De muziek van meeste nummers is van de hand van Corinne Staal, die ook steeds de toetsen beroert. Andere componisten zijn Bennie Huisman, Peter van der Zwaag en Frederike Kleefstra zelf. De teksten zijn van Baukje Wytsma, Bennie Huisman, Froukje Annema, Jan Visser, Eeltsje Halbertsma en weer de zangeres zelf.
Voorlopig wil ze even afwachten hoe de cd gaat lopen. Een ding weet ze wel: rijk wordt ze er niet van. Ze heeft er zelf zoveel, geld in gestoken, dat quitte spelen, het maximaal haalbare lijkt.
Haar toekomstplannen zijn nog tamelijk vaag. Ze heeft nog nooit in een andere taal dan het Fries gezongen. Het lijkt haar leuk om samen met Corinne Staal de achtergrondmuziek op recepties, te verzorgen door het zingen van bekende Engelse liedjes. Al mogen die ook best in het Fries vertaald worden.
Graag zou ze er weer eens met een groepje op uittrekken, zoals in die theaterprogramma's. Dat biedt muzikaal meer mogelijk-heden dan de incidentele optredens met Staal. Een ander ideaal is een pop-cd voor kinderen maken. Ze vermoedt dat er ergens halverwege de kinderliedjes van Hindrik van der Meer en muziek van Reboelje een behoorlijk gat in de markt zit.
„Ik wol dingen dwaan dy't in bytsje by my passe. De teksten moatte ergens oer gean, in bytsje djipgong hawwe. De teksten dy't ik sjong geane dan faak wol oer de leafde, mar se geane wat fierder as ‘ik hou van jou, ik blijf je trouw’. Dat se yn it Frysk binne is om't it in moaie taal is om te sjongen. Ik ha der altyd wol genôch oan hân. It hat ek nooit myn earste doel west om buten Fryslân troch te brekken. En it is natuerlik ek sa dat as't yn Fryslân immen fregest om in tekst foar dy te skriuwen„ dy hast altyd yn it Frysk is."
