23 juni 2008 |
Dagblad van het Noorden op het web |
INTERVIEW • ERIK HARTEVELD
OVER DICHTEN IN HET NEDERLANDS
'Sommige gedichten zijn in het Drents beter'
Multitalent Erik Harteveld (53) slaat zijn vleugels uit. De noordelijke streektaalschrijver, dichter, columnist, presentator, zanger, filmer en acteur wil weten of zijn werk ook landelijk de toets de kritiek kan doorstaan. Daarom heeft hij zijn eerste Nederlandstalige dichtbundel uitgebracht: 'De eeuwig zoemende vliegenstrip'.
Door Bouwe van Norden
Moet dat nu, zo'n Nederlandse dichtbundel?
"Wat ik enigszins gekscherend tegen mijn kameraden zeg, is dat ik al jaren in de regionale competitie voetbal en nu wel eens wil promoveren naar de landelijke competitie. Ik wil ook - dat bedoel ik niet denigrerend - ontsnappen aan het 'getto'. Het is gewoon zo dat ik ergens in zit waar ik nu uit wil. je kunt met streektaalkunst jaren koning eenoog zijn in het land der blinden. Toch wil dat nog niet zeggen dat je niet scheel of blind bent in het land der zienden. Die vraag houdt iedere artiest bezig, die actief is in de regio."
Is zo'n poging het landelijke podium te bestormen niet riskant?
"Door de stap te wagen naar het landelijke podium neem je een risico. Van de comfortabele positie van een in kleine kring gerenommeerd dichter/muzikant word ik ineens weer 'debutant'. Als de landelijke kranten schrijven over mijn nieuwste gedichten, zullen ze het hebben over de 'debuutbundel' van Erik Harteveld."
Wordt het er beter van, Harteveld in het Nederlands?
"De charme, authenticiteit en het karige, betekenisvolle van het Drents. zijn deels verloren gegaan in het Nederlands, dat kan ik niet ontkennen. Sommige van mijn gedichten zijn in het Drents beter (voor de Nederlandse bundel vertaalde Harteveld ook enkele eerder geschreven verzen, red.). Niet één gedicht is overigens beter in het Nederlands, maar ze zijn allemaal wel voor een groter publiek toegankelijk. En daar gaat het nu om."
Laatje dat 'charmante' Drents nu helemaal achter je?
"Nee. Ik zou het mooi vinden als ik in de toekomst ook Drentse gedichten kan voordragen op landelijke podia. Omdat te bereiken moet ik Nederlandse versies van mijn verzen inzetten. Via het Drents zal ik er nooit in slagen rechtstreeks aan het hele land te laten horen hoe mooi die streektaal is. Ik stop ook niet met schrijven in het Drents. Al werk ik nu wel aan een Nederlandse roman over gefnuikte hoop op een betere toekomst en aan een toneelstuk."
Waarom wil je landelijk doorbreken?
'Mijn grootste angst is dat ik pas na mijn dood beroemd zal worden. Die kans bestaat! Ik hoop niet dat het zo gaat, maar dat is wel de gewone loop der dingen. Een gang van zaken, die ik niet echt rechtvaardig vind. Als mijn werk pas na mijn overlijden werkelijk bekend wordt (zoals dat van Ede Staal), dan kom ik terug en zal mijn wraakzucht enorm zijn. Toch is er nog een groter doemscenario denkbaar, namelijk dat ik ook na mijn dood niet bekend word. Dan keer ik helemaal niet naar dit leven terug en blijf ik daar lekker zitten."
Wil je iets uitdragen bij het schrijven en dichten?
"Ik ben een dominee zonder geloof. Het belangrijkste vind ik dat mensen te allen tijde onafhankelijk denken en zich niet laten ringeloren door conventies die hun waarde niet hebben bewezen. Het ergert mij hoe de mens tegenwoordig door de reclame een richting op wordt geduwd. Zoals de vrouw in die reclamespot, die haar gewone luchtverfrisser snel uit de vensterbank haalt als er bezoek komt. Zij schaamt zich ervoor dat zij nog geen elektrische luchtverfrisser heeft met vier chemische geuren naar keuze. De behoefte aan zo'n ding is er helemaal niet, die wordt de mensen opgedrongen. Een flink aantal van de miljoenen consumenten die naar die reclame kijken, koopt zo'n ding. Het komt niet eens meer bij ze op dat je het huis ook kunt opfrissen door de ramen open te gooien, een bos bloemen op tafel te zetten en te boenen met groene zeep. Wanneer mensen in het vervolg weigeren aan de eisen van de reclame te voldoen, zouden ze een hoop tijd overhouden om niet ongelukkig te zijn."
