13 oktober 2006 |
Provinciale Zeeuwse Courant op het web |
Wat hôôr ik noe toch ginter achter, de haogte?
De dialecten van Goeree-Overflakkee worden tot de Zeeuwse gerekend. Vaak worden ze getypeerd als de taal 'uut 't land van d'age bamen'. Daarmee verwijst men naar de typerende klank van de Nederlandse oo. Pau Heerschap is een van de weinige dialectsprekers op Goeree-Overflakkee die bewust in dialect optreedt met een verhalenprogramma. Onlangs kwam zijn derde cd uit met als titel Vanachter de haogten.
Op de cd zijn korte verhalen opgenomen die uitstekend worden verteld en omlijst worden met pianomuziek van Piet Westhoeve. De eenvoudige, uit het leven gegrepen, verhalen worden door de muziek uitgetild boven het alledaagse. De stemt van Heerschap en een perfecte timing doen de rest.
Bijzonder is ook dat Heerschap de luisteraar meeneemt op reis naar de Griekse eilanden en even laat proeven aan de majestueuze, maar vergankelijke monumenten uit de Griekse tijd. Het dialect dat zo vaak wordt gebruikt voor het boertige en het platte wordt op deze wijze opgewaardeerd naar een taal die net zo geschikt is voor theater als welk andere taal dan ook.
De humor is ingebakken en tal van verhalen beluister je met een glimlach op het gezicht. Lachen moest ik om het slot van het verhaal over zijn eigen vertelkunst als onderwijzer op de lagere school.
(…) De daegen dêêrvoor hao 'k de kracht van Simson al e'etaleerd: Ik hao 'n de poortdeuren van Gath op 'n heuvel laete lègge in 'n mit stik van 'n ezelskaeke al 'n meute Filistijnen dôôd laete slôô. Noe liejt 'k 'n mit z'n hôôd mit lange lokken, wêêr eigelek z'n kracht in zat, in de schôôt van Delilah slaepe. Heur spelende mit z'n haer. Vlakbie op de grond lag 't 'r 'n schèrp scheermes. Ze hao 't al 'n paer kêêr op'enome in wêêr weig' eleid. De kinders gienge steeds meer voorover zitte van de spannieng. Sommige hao d'r mond zelfs ope in grôôte aogen. Op 'n gegeve mement docht 'k: noe 's 't wel genoeg eweest. Ik zei: „Plotseling nam ze een lok, greep naar het mes en met één haal sneed ze hem af." Keesie Noordhoek kon 't mêêr houwe in schrêêuwende deur de klasse: „Rotwuuf!"
De poëtische verteltrant komt sterk naar voren in de korte impressie 'De muziek'.
Tegenwoordeg hôôr ie dat zôô niej mêêr. Meschien beurt 't toch nog wel, dat d'r zôô mar op zôô 'n wèrme zeumeraevend, zonger wind, iemend bute op z'n hoorn te spelene zit.
Ik weet nog goewd da 'k 't voor 't êêrst hôôrende. In ik vroog: „Wat hôôr ik noe toch ginter achter de haogte?" In moewder zei: „Da 's iemend van de muziek." In ik woe aok wel van de muziek weze. Tegenwoordeg hôôr ie dat zôô niej mêêr, zôô'n melodie van 'n onbestemd verlangen.
Meschien is die omme'ekomme in ‘t geknetter in geraes van dezen tied.
Graeg zou 'k 't nog één keer wille hôôre op zoo 'n wèrme zeumeraevend, zonger wind:
dat klaegende, weemoewdege, wat mistege geluud, wêêrvan je êêrst droeveg woordt, mar dan wêêr blieje.
Mooi is ook het verhaal over zijn poging tot het opzetten en verzamelen van vlinders.
(...) In toe hao 'k op 'n kêêr 'n grôôte nachtuul evange, mit zôô'n dik lief.
In `n boekte hao 'k ezieje dat 'n grôôten, bêêr was: In 'n sjempot mit 'n bêê’ie ether d'r in hao 'k 'n omme'ebrocht, docht ik. Mit 'n grôôte spelle hao 'k 'n op' eprikt in 'n geultie op 'n stikkie zochtboord in met cellofaamstraokies z'n vleugels vast'ezet, zôôdat 'n op kon stieve.
D'n aoren dag, twêê nichies hao 'k d'r bie erope, zou 'k 'n losmaeke. Ik zou 's wat laete kieke. De straokies d'r of in de spelle d'r uut'etrokke. Ik lei de vlinder even neer.
D'r klonk inééns wat gesnor in even laeter vloog 'n weig, de spelle nog in z'n lief.
Ontzet keke m'n 'n achteran. Dêêrnae hè 'k gêên vlinder mêêr an'erocht. Niejt alles in 't leven is 'n idylle.
Engel Reinhoudt
De cd 'Vanachter de haogten' is in eigen beheer uitgegeven en kan worden besteld bij Pau Heerschap zelf (0187-682425).
