28 november 2006 |
Provinciale Zeeuwse Courant op het web |
Mie z’n oalen zwemme
dat dee je op de Kloat
In de afgelopen zes weken hebben meer dan vijfduizend Zeeuwen een evenement bezocht waarin dialect een hoofdrol speelde.
Het begon met de jaarlijkse dialectdag in Kapelle, dan de reeks Zeeuwse avonden in de schouwburgen, de grootste publiekstrekker, zes avonden in de bibliotheken in de Oosterschelderegio, verder Café Chantant in Axel, de presentatie van het boekje Achter de dune in 't Kerkje van Ellesdiek, het optreden van Willem Vermandere aldaar en tenslotte de uitvoering van de wedstrijd Zing Zeeuws in Kapelle.
Dit laatstgenoemde evenement boorde een onverwacht aantal nieuw en overwegend jong talent aan dat bereid is zich op het podium in dialect te uiten. Dit keer een inkijkje in de liedteksten die voor deze wedstrijd werden gemaakt.
Er waren inzendingen van tekstschrijvers die hun lied lieten uitvoeren door muzikanten die daar door de organisatie voor waren benaderd. Een tweede categorie bestond uit muzikanten of bandjes die een eigen lied ten gehore brachten. De jury had het er moeilijk mee, maar wees Jan Lauret uit Middelburg (in het dialect van West-Zeeuws-Vlaanderen) en Ruben de Jonge uit 's-Heerenhoek aan als winnaars in de groep tekstinzenders: De meeste stemmen uit het publiek gingen naar een tekst van Nelly Dey-Dieleman uit Hoek.
Jan Lauret vertelt in 'De ballade van Kouwepolder-Ko' de belevenissen van Ko die op zoek is naar een vrouw. Jos en Robbert Neve vertolkten het lied.
Ko weunde in de Kouwepolder, de Kouwepolder op d'n oek
Sloap'n dee tie doa op zolder onder vier dekes en een doek
Ko wou zôô gein een bitje wermte, een bitje wermte vóó z'n lief
Wan z'n gebeêênte en gedermte die stong'n van de koue stief.
(..) Bie 't reisbureau oan ze vee keuze. Ko wier 't er soms wa duuzlig van
Ie wreef geregeld nest z'n neuze en koos uuteindlik vóó Taiwan
Da in Taiwan, zo docht ons Kootje, jaogen ze de kouwe uut m'n lief
Mee zôôn lief meissen in een bôôtje kom ik vast aan m'n gerief.
Voor het zover is, gaat Ko er tegenop zien en besluit hij thuis te blijven.
En vôô de winter was gekommen, de Kouwepolder schroal en leeg
Oa Ko een schôône jonge blomme, die a mee t'm in de koetse steeg
(...) Doa bin ook kindjes van gekomm'n, een stik of vuuve wel ochèrm
Da wieren oama schôône blommen, die moakt'n die Kouwepolder werm.
Mee al die wèrmte in dien polder, kreeg Ko z'n kouwe onder de knie
Z'n wuuf was beter dan zo'n folder. Ko zei: de wermte, da bin jie.
Bennie Hek en de Houdou's brachten de tekst van Ruben de Jonge. In 'Oales wor aars' beschrijft De Jonge de veranderingen die zich in de maatschappij, maar ook in de taal voltrekken.
Mie z'n oalen zwemure dat dee je op de Kloat
Nî d'n overkant toe, dat dee je mie een boat.
A je noe de Schelde inspriengt bin je nie hoed in 't oad
Zwemme bie d'n inlaet, dat wor noe glad je doad.
(...) Eunik op je stuute, wor honing op je broad
Een dulve mie een puut in is een kikker in de sloat.
Een murpel wier een knikker, een druksje eêtten toen drop
Een mietje wier een flikker, en een fiasco wor een flop.
Een angslot op de deure, was een wurfel op 't klienket
's Zondags een eindje keure, noe brunche me an 't buffet.
(…)
Corien Nortier bracht de tekst van Nelly Dey-Dieleman. Het lied heet 'Zóma een vesje' en is een ode aan het Zeeuws-Vlaamse land.
't Is iets in 't Zeêws en 't ei talent en 'k gaan 't zeggen a ma vent.
D'uutgestrekte polder, de reuke van de zeê, aantjes rapen, ja dat val nie mee
(...) 't is ier leutig en 't is ier plesant, zô zien wudder't aan onze kant
Boven de Schelde kunnen ze 't nie weten, maar Zeêuws-Vlaanderen wordt vee vergeten.
De ruimte laat het niet toe nog meer teksten te citeren. Jammer, want het lied van Maarten Bruijnes bijvoorbeeld bevatte mooie filosofische zinnen. Probeer es te genieten van het leven, voedat j'n arte het voegoed begeeft. Op deze aardbol bin je maor heel even, je bin vee langer doad dan datje leeft. Grysl verdiende waardering met een poëtisch nummer 'Pelgrim in Parijs' en de jonge band Dønder met 'Softiesje'. Het 'zwaarste' dialect kwam ik tegen in het lied van Willy Tournois uit Eede in zijn loflied op Zeeuws-Vlaanderen. Hij schrijft over 'an de groeze kun je zien wat 'r groeit'(aan het groene blad), over 'de kouve' (de schouw) en met 'de cobus' (trekpontje) naar de andere kant.
Engel Reinhoudt
zie ook: www.streektaalzang.nl