NEHALENNIA

124, Winter 2005
Zeeuwsche Vereeniging voor Dialectonderzoek

Twi meeuwen

Die twi mêeuwen van Anja Kopmels, dae kreeg ik oendervleis van. Ja, ik zag ze zo vliege, die mêeuwen dan, èe. Vee 'erinneringen ebbe ons an die veugels. Jaeren lang deeje mijn man en ik rondleidingen verzurge du de Zilvermêeuwenkolonie in de Schouwee West'oek. Niks Neeltje Jans, dat bestoeng nog glad nie, was nog mà in anleg. As natuurgids van de Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland trokke me, dikkels twee kêer in de weke, mee een groep mensen du de dunen in de zomer maenden.
Het vertrekpunt was bie het Pompstation, de voormaelige gebouwen van de Waeterleidieng. Een prachtig plekje mee dicht struwêel waer in het vroege voorjaer de nachtegaal te beluustere viel. Ie liet zijn eige nôoit zien, mà dae miste je niks an, een onôoglijk bruun veugeltje, mà zienge mensen! D'r zonge trouwens nog andere zangveugeltjes, in de vlieren bloeiden uutbundig, schitterend, in dan was de excursie nog nie êens begonne. Elke gids vertrok mee zo'n vuufentwintig mensen. Wulder liepe aoltied de steile helling nae de Uutkiektoren op, an de voet daevan groeide de Balsempopulier in de jonge knoppen verspreidden een kruuïg geurtje, het rook nae Perubalsem.
Keek je achterom, de van der Weijdeweg af, kon je bie elder weer de Oosterschelde zien. Me trokke verder langs de angeplante dennen, vertelden over de ontstaensgeschiedenis van het bos, over planten in dieren die op ons pad kwaeme.
Op een gegeve moment doke me een dalletje in, begroeid mee lôofbômen in weer planten in struken waer je de mensen an kon laete ruke, zoas Waetermunt in de Egelantier. Langs een gegraeve plasje wae vis in was uutgezet in wae waeteroentjes in broeiden klomme me het dal uut in dan was het dudelijk da me in de buurte van de kolonie kwaeme.
De verkenners waere d'r op uutgestierd om te kieke of we d'r al ankwaeme in vloge krijsend terug om onze komst te melden êer we het ekken du waere, dat ulder gebied afsloot.
Vanaf het pad ad je een prachtig uutzicht over stuufdunen in in de verte lag Teunisjeshil, genoemd nae opa Teun Rosmolen, die kôoiker was op de Eendenkôoie die daer vroeger in de Westerse Laegte lag. Op zijn blôte voeten brocht `n de gevange eenden in een mande nae den tram op Burgh, over de ôge duuntop die laeter nae z'n genoemd is.
Wulder beklimme noe ok een steile duuntop, bekeke du nieuwsgierige mêeuwen op paeltjes of vliegend over je ene. Dat uutzicht wat je dan eit, dae hor êel de groep stille van. Je stae op de Kop van Schouwen, rondom uutzicht op waeter in benee de mêeuwenkolonie, wae de mêeuwen zitte te broeien of al jonge ebbe, zo vanaf de êerste weke van juni. De groepen, die al in de kolonie bin, zurge dervoor dat er veel ouwe veugels krijsend op de wieken gaen. Kinders vinde dat dikkels een benauwend gezicht.
Een zilvermêeuwe is een grôte veugel mit een vleugel spanwiedte van 1.25m., kan stille ange boven een duuntop, zweve , kortom weet uutstekend gebruuk te maeken van de thermiek. Zelfbewust zitten je an te kieken in opvallend is de geel-oranje vlekke an zijn snaevel. Dae pikke zijn jonge an as ze eten wille ebbe. De ouwe veugel braekt een papje op van vertêerde visresten, eendenkukens in wat ze van de voormaelige vuulnisbelt te pakken gekrege adde. Het kost moeite de mensen mee te kriegen, ma me zakke het pad af waer langs al verscheie mêeuwen zitte te broeien.
Het nist stelt niks voor, een gedroeld kuletje in het zand. Een vol nist telt drie eiars, verschillend van tekenienge in kleure. A je geluk ei tref je een angepikt ei of een jong dat er net uutkruupt. In a 't ie opgedrôogd is neemt een geliek de kuierlatten, nestvlieders êet dat. Dat de wereld vol gevaar is in echt nie vriendelijk vò kleine mêeuwtjes, merkt het jong al gauw. Kom 't ie te dicht bie de buren dan kan 'n een flienke pik kriege, soms overleeft het kuken dat nie. Zaak is om je eige schuul te ouwen onder een bos broenekels, die ier volop groeie vanwege de stikstofbemesting deur de mêeuwen. Mà wel op tied tevoorschien komme as de ouwelui terugkomma want wie d'r nie is krieg ok gin eten. Slecht weer overleefden de jonge kukens trouwens ok nie.
Wie dienkt dat de trotse ouwers bliëe ware mit die kraamvisite, bepaeld nie. Ze probeerden je onder te schijten mit van die grote priëllen in belangstelling tône voor een vist was gevaarlijk. Pa of moe voerden aanvallen uut as een bommenwerper. Een klap mee een vleugel of een gel deur je'n geren mee d'r pôten dee je 's aevens nog bie d'n dokter belande voor een hechting.
Nae een weke of zesse bin de jonge vliegvlug in het kan dus best weze dat een paar van deze in Anja d'r versje terechte gekomme bin. Toen Neeltje Jans klaer was bin d'r een straele veruust naemelijk. Noe bink erg bliëe mee de cd waarop dat liedje staat, oef ik nie telkens bie een optreden van Anja te vraegen of ze van de ' Twi meeuwen' wil zienge.

Rie Rosmolen, in Schouws dialect

terug naar Anja Kopmels

Deze pagina is bijgewerkt op