Noten
1. W. Besch e.a. ed., Dialektologie. Ein Handbuch zur deutschen und algemeinen Dialektforschung (Berlijn en New York 1983), 1655-1657. R. Schobes, Plattdeutsch und Popmusik. Ein Abgesang. Leer 1987. J. Wiegandt, Plattdeutsche Liedüberlieferung in der Stadt. Leer 1990. In G. Noll en W. Schepping ed., Musikalische Volkskultur in der Stadt der Gegenwart (Hannover 1992) vindt men twee artikelen terzake: A. Reimers, "`En Message us dem Milljöh". Dialektliedpflege im heutigen Köln',157-170, en G. Probst-Effah, `Anmerkungen zur Dialect-Renaissance der 70er jahre', 135-142. Voorts Gunther Noll, `Dialektliedpflege im Rheinland. Aktuelle Beispiele', in: G. Noll ed., Musikalische Volkskultur im Rheinland. Aktuelle Forschungsbeitrage. Bericht über die jahrestagung 1991 (Kassel 1993) 91-149.
2 H. Tiesing, `Wat aoldheden oet 't laand van Drenth (Dialect van Borger) ', Eigen volk 6 (1934) 217; geciteerd in Tj.W.R. de Haan, Groningen zingt! Beschouwingen over een provincialen liederenschat (Assen z.j. [l944]) 39.
3 Tjaard W.R. de Haan, `Wat dialektminnaars te doen staat', Neerlands volksleven 24 (1974) 224.
4 B. Veurman en D. Bax ed., Liederen en dansen uit West-Friesland (Den Haag 1944) xv.
5 Marie van Dijk, Ate Doornbosch e.a. ed., Onder de groene linde. Verhalende liederen uit de mondelinge overlevering I Liederen met magische, religieuze en stichtelijke thematiek (Amsterdam 1987) 24.
6 Harrie Franken, Liederen en dansen uit de Kempen. Een optekening (z.p. 1978) 15.
7 Het is een grove schatting om verscheidene redenen. Ten eerste ben ik bij mijn steekproef uitgegaan van de transcriptie van de incipits (eerste regels) van de liederen, zonder het vervolg door te nemen. Ten tweede heb ik vertrouwd op de beslissing van de transcriptoren de liederen al dan niet in dialect te noteren.
8 Giacomo Vredeman, Musica miscella, cioè mescolanza di madrigali canzoni, e villanelle in lingua frisica, à quatro e cinque voci (Franeker 1602), Den Haag, Gemeentemuseum sign. 69 C 12. Het titelblad is gereproduceerd in E.G.A. Galema, `Midfryske lietsjes, al of net fan Gysbert Japiks?', It Beaken 28 (1966) 207-220, aldaar 217.
9 Over stedelijke en gewestelijke trots in zeventiende-eeuwse liedboeken vgl. L.P. Grijp, `De Rotterdamsche Faem-Bazuyn. De lokale dimensie van liedboeken uit de Gouden Eeuw', Volkskundig bulletin 18 (1992) 23-78. Bij Starter ligt het iets gecompliceerder: hij was zelf geen Fries, en de bundel heeft vooral in Holland aftrek gevonden. Starters regionalisme lijkt ingegeven door een fijne neus voor literaire nieuwigheden.
10 Gysbert Japix, Friesche rymlerye (Bolsward 1668). Facsimile in Ph. Breuker, It wurk fan Gysbert Japix 1 (Leeuwarden 1989).
11 Later heruitgegeven in Rimen ind Teltsjes (Deventer 1868). De eerste uitgave van de Lapekoer verscheen in 1822 in eigen beheer. Vgl. Joast Hidde Halbertsma. 1789-1869. Brekker en bouwer (Drachten 1969) 16.
12 J. van Loon Jz. en M. de Boer, It Lieteboek. Frysce sang mei pianolieding (Heerenveen 1876).
13 Grönneger Laidjes, verzaomeld deur J. Veltman, zonder jaar of plaats. Uitgave zonder muziek, behalve een cijferschrift voor de liederen die niet op bestaande melodieën werden geschreven. Alle liederen zijn in het Gronings.
14 P. Groen, t Grunneger Zangbouk (2° druk; Winschoten 1958). De eerste druk uit 1930 was verschenen in Delft.
15 Jan Naarding, Drents liedtiesboekien (Assen 1949). 10 Drentse liedjes, uitgave van Het Lantschap `Drenthe' (z.p. z.j. [1948]).
16 Veurman en Bax, Liederen en dansen. G.J.M. Bartelink, Twents volksleven (z.p. z.j. [1967]). De door Bartelink gevonden liederen in dialect zijn, behalve wiege-, kinder- en spelliedjes, enkele liedjes over spinnen en weven, bruilofts- en andere feestliederen en enkele diversen.
17 Henk Krosenbrink, Hosse Bosse Teune (Zutphen 1972).
18 E.J. van den Broecke-de Man ed., Kinderversjes en volksliederen uit Zeeland (Middelburg 1979).
19 Franken, Liederen en dansen. Rolf Janssen, We hebben gezongen en niks gehad. Muzikanten en liederen uit Midden-Brabant (Tilburg en Breda 1984).
20 Br. J.H. Devries, De volkszang in Maastricht in de eerste decennia van de twintigste eeuw (z.p. [Maastricht] z.j. [1967]).
21 Janssen, We hebben gezongen, hoofdstuk VI is gewijd aan de twee broers en hun liederen.
22 Vgl. P.J. Meertens, `Dialectologie en literatuur', Album aangeboden aan Prof. dr. L. Grootaers (z.p. [Leuven] 1950) 137-157, i.h.b. 147. Specifiek over literaire liederen in dialect is mij geen literatuur bekend.
23 Vgl. J. Vos, De spiegel der volksziel. Volksliedbegrip en cultuurpolitiek engagement in het bijzonder in het socialistische en katholieke jeugdidealisme tijdens het interbellum (Nijmegen 1993) 26, die deze categorieën aanduidt als `volkslied als autonoom verschijnsel' en `volkslied als dienstbaar medium'.
24 Aldus Nanne Kalma, lid van Irolt, geïnterviewd in een artikel `Irolt construeerde Friese volksmuziektraditie' in de Cultuurbijdrage van de Leeuwarder Courant van 25 november 1994.
25 Jos Koning, De folkbeweging in Nederland. Analyse van een hedendaagse muziek-subcultuur (Amsterdam 1983) 45. In Antoon Seelen, Het volkslied in Nederland. Heden en verleden van een ideaaltype (Doctoraalscriptie; Nijmegen 1981) 129, wordt het zingen in dialect nog bestempeld als `de nieuwste trend in het folkwereldje'.
26 Het P.J. Meertens-Instituut beschikt over ruwweg de eerste honderd LP's die in deze serie zijn uitgebracht.
27 Carla Wijers, Prinsen & clowns in het Limburgse narrenrijk. Het carnaval in Simpelveld en Roermond 1945-1992 (Amsterdam 1995), 39. Een indruk van het repertoire geven B. Paulissen-Willen ed.' Limburgse Vastelaovend-leedjes (z.p. [Geleen] z.j. [1973]) en Limburgs Bèste. Selectie vaan 6 joar vastelaovesleedjes konkoer (z. p. [`Limburg'] 1994), tekstboek bij een gelijknamige CD, met muzieknotatie.
28 In Twente worden revues opgevoerd onder meer in Wierden, Hengelo, Haaksbergen en Ríjssen; voorts in enkele plaatsen langs de IJssel. In het zuiden in Venlo en het nabijgelegen Blerick, in Weert, Roermond, Lomm, Deurne, Venray en Horst. Ook Breda kent een revue-traditie. (Naar mededelingen van streekbewoners).
29 De enquête had plaats in juni 1993 en werd aangevuld in november 1994. Ik ben dank verschuldigd aan Engbert Gruben (Radio Noord), Jan Ottevanger (Omrop Fryslân), Albert Haar (Radio Drenthe), Bas Treffers (Radio Oost), Arie Ribbens en Hans van Werven (Omroep Gelderland), Abel de Lange en Marja Heerds (Radio Noord-Holland), Tom van Draanen (Omroep West), Henk Feij (Omroep Zeeland), Gerard van Maasakkers en C. v.d. Besselaar (Omroep Brabant) en Wim Stainbusch (Omroep Limburg) voor hun uitvoerige inlichtingen.
30 Er is hedendaagse dialectmuziek bekend uit Volendam, het Westland en Katwijk.
31 Dit cijfer is afkomstig van Egbert Meijers en Dick Singelenberg, organisatoren van Muzem!, festival van streektaalmuziek in Emmen; interview Drents Groningse Pers, 4 augustus 1994.
32 Interview in de Arnhemse Courant, 26 maart 1994.
33 Ibidem.
34 Interview in de Gelderlander, 24 december 1993.
35 Interview in de Asser Courant, 11 november 1992.
36 Interview in de Arnhemse Courant, 8 juni 1991.
37 CD Luster naor de radio. De 22 meest gevraagde Drentse liedjes. Ducarec Music Productions DMPCD 1991.004.
38 Met dank aan Egbert Meijers voor de notering in het Drents.
39 CD De beste fan Omrop Fryslân. 17 híts op fersyk. Frigram FGCD 518.
40 CD Achterhook Butengewoon Nederland uitgebracht door het Staring instituut, Doetinchem 1993, ABN-001.
41 CD Peter Dieleman, Hrenslinden. 14 liedjes in Bevelands dialekt. Stichting Mijn Jas, 's-Gravenpolder, SMJP9301, uit het lied Hrenslinden.
42 Ibidem, uit het lied Zummer in Zeeland.
43 Ik hoop nader op deze materie in te gaan in het themanummer Zingen in een kleine taal van het Volkskundig bulletin 1995, met name op het aspect van de taalkeuze. Ook kan dan een overzicht van de populairste zangers en groepen worden geboden.
44 Wijers, Prinsen & clowns, 40-41.
45 E. Hobsbawm en T. Ranger ed., The invention of tradition (Cambridge 1983) 1-14.