22 juli 2009 |
Provinciale Zeeuwse Courant op het web |
Van frikandel naar carpaccio
Op de Zwarte Cross gaan volksvermaak en verfijnde cultuur hand in hand. De bezoekers wisten dat al, nu de rest van Nederland nog. „De cross is een frikandel-carpaccio."
door Martin Ruesink
Lol, modder, bier, boeren, blote borsten en kabaal. Dat is platweg het imago dat het Zwarte Cross festival de afgelopen twaalf jaar heeft opgebouwd. Tot licht verdriet van de organisatoren. Zij weten net als de 100.000 bezoekers van vorig jaar, dat de cross behalve veel motorgeronk, bierconsumptie en plattelandsfolklore een indrukwekkende muziek- en theaterprogrammering heeft. Eentje die behalve jongeren ook veel volwassen en kinderen trekt. Met de overstap van SBS naar VPRO komt dat wellicht beter voor het voetlicht. Cabaretier en columnist André Manuel is al jaren te gast op de Zwarte Cross. De Diepenheimer staat er komend weekeinde weer op de planken. Ook zal hij als dagcolumnist te zien en te horen zijn bij de VPRO op Nederland 3. „Ik bereid me goed voor, want het is serieus werk. Maar stiekem geniet ik er gewoon van een feestje." Manuel vindt de Zwarte Cross vanwege zijn programmering en publiek het mooiste festival van Nederland. „Hier kamen bezoekers die nooit naar een theater gaan. Ik kan er politiek geëngageerd cabaret brengen voor mensen die niet eens weten wat geëngageerd betekent. En het mooie is, dat je behoorlijk ver kunt gaan. Ze zijn hier niet zo gauw geshockeerd."
Dat popmuziek, kindervermaak, metalrock en theater met diepgang zich op één festivalterrein wonderwel goed verdragen met veel meligheid, onderbroekenlol en carnavalesk uitgedoste bezoekers, vindt Manuel prachtig. Dezelfde schijnbare tegenstelling schuilt in de gemoedelijke sfeer waarachter een zeer strakke regie schuilgaat. „Wij hangen geen bordjes op waar mensen niet mogen roken, we wijzen ze aan waar het wel mag", zo vat woordvoerder Pieter Holkenborg van De Feestfabriek Alles Komt Goed de aanpak samen.
In Lichtenvoorde wordt jaarlijks een weekendhuwelijk tussen hoge en lage cultuur gesloten. Volgens VPRO-eindredacteur David Kleijwegt werd dat vorig jaar fraai uitgebeeld in de act Ferry & Fred's Fantastische Frikandellen Festival. „De cross is een frikandel-carpaccio, het heeft van beiden wat", zegt Kleijwegt. De publieke omroep neemt dit jaar voor de dagelijkse tv-verslaggeving het stokje over van SBS6. Hoewel zijn omroep inmiddels hofleverancier is van tv-registraties op zomerfestivals, vereist de registratie van de Zwarte Cross een geheel nieuwe aanpak. „Wanneer je dit op dezelfde manier filmt als Pinkpop, begrijp je de essentie van de Zwarte Cross niet. Alles wat zich hier afspeelt is een soort theater met een knipoog."
Kleijwegt wil in de geest van het festival `niet de kale werkelijkheid registreren', maar een eigengereide impressie creëren. Daarvoor worden niet alleen columnisten aangetrokken, maar ook gelouterde cameramensen en bijzondere apparatuur, zoals een high speed camera voor 'nog scherpere beelden'.
Pieter Holkenborg benadrukt, dat De Feestfabriek zeer tevreden is over de jarenlange samenwerking met SBS. Niets dan lof over de zeer goed bekeken programma's.
Holkenborg beaamt uiteindelijk wel, dat het beeld dat de dagelijkse journaals op SBS6 opriep 'niet altijd even goed in balans' was met de uitstraling die de organisatoren voor ogen hadden 'Een bredere focus' is bij de VPRO in betere handen, zo verwacht De Feestfabriek. Alberto Stegeman was de drijvende kracht achter de journaals. Hij vindt het 'heel erg jammer' dat hij voor het eerst sinds jaren niet meer op het festival aanwezig is. De televisiemaker kan zich niet voorstellen, dat De Feestfabriek vanwege zijn aanpak voor een andere omroep heeft gekozen. „Ik maakte de journaals in nauwe samenwerking met ze, met veel aandacht voor muziek en theater. Als ze er nu niet meer achter zouden staan, zouden ze niet meer achter zichzelf staan."
Volgens SBS-woordvoerder Brian Gerrits kon de zender de sponsoring van de journaals dit jaar niet rond krijgen. Bovendien waren er voldoende alternatieven voor SBS, zoals de Vierdaagse, het Skûtsjesilen en diverse plattelandsfeesten. Stegeman wijst er op, dat zijn journaals op 'prime time' vaak een miljoen kijkers trokken. Mede daardoor kon de Zwarte Cross uitgroeien tot het grootste en beste festival van het land. „Ik ben benieuwd of een platform als de VPRO en het late tijdstip van uitzenden tot veel kijkers zal leiden", zegt Stegeman.
Deze verandering geeft precies aan, hoe lastig het is om een festival voor het voetlicht te brengen dat twee zo sterk verschillende gezichten heeft. De Zwarte Cross is een balanceeract tussen hoge en lage cultuur, waarbij artiesten een unieke kans krijgen buiten hun parochie te preken. Waar niemand opkijkt van frikandel-carpaccio.
