25 maart 2009 |
De Stentor op het web |
Wijhes dialect centraal
op open dag
door Anja Klein Wassink
WIJHE - Ter gelegenheid van de Maart-Dialectmaand houdt de werkgroep Dialect van de Historische Vereniging een open dag op zaterdag 28 maart in de Oudheidkamer.
Tussen 10.00 en 12.00 uur en van 14.00 tot 16.00 uur kunnen bezoekers uitvoerig kennismaken met het Wijhese dialect, meedoen aan een vermakelijke wedstrijd, kijken naar het optreden van GaitJan en Annegie en luisteren naar de dialectliedjes van Anton Kleine Schaars.
Het Wijhes dialect is boeiend voor iedereen, of je het wel of niet spreekt of begrijpt dat doet er niet altijd zoveel toe. Deze oude taal vertelt namelijk in de gezegdes, uitdrukkingen en rijmpjes veel over de aard van de mensen die vroeger over een leuke dosis (soms tikkeltje stoute en niet altijd vrouwvriendelijke) humor hebben beschikt.
Het Wijhes dialect is het dialect van de IJsselstreek dat werd gesproken in Windesheim, Herxen, Wijhe, Olst en ook in Welsum, Veessen, Marle en Vorchten. Jan Veerman van de werkgroep Dialect legt uit hoe dat zit. ,,De IJssel was vroeger geen grote belemmering, dat waren maar een paar eenvoudige doorwaadbare stroompjes. Heerde en Raalte waren wel moeilijk bereikbaar. Tussen deze dorpen en de rivier lagen grote moerasgebieden waardoor de bewoners geen contact met elkaar hadden.'' Veerman houdt zich al sinds 1978 op verzoek van de IJssel Academie bezig met het in kaart brengen van het Wijhes dialect. ,,Tien jaar lang hebben we als werkgroep op formulieren ingevuld hoe je iets zegt in ons dialect. Al die gegevens hebben geleid tot het wetenschappelijke boek 'Dialect van Wijhe' dat in 1994 is uitgegeven.'' Onder auspiciën van de Historische Vereniging inventariseerde de dialectgroep vervolgens uitdrukkingen, gezegdes en versjes. Sinds 1998 houdt de werkgroep zich bezig met het GOS-project, Grens Overschrijdende Streektaal, dat inmiddels vijf boekjes heeft opgeleverd en het einde is nog niet in zicht.
Tijdens het open huis hangen in alle vertrekken van de Oudheidkamer de mooiste uitdrukkingen, spreekwoorden, rijmpjes en versjes. Dialectkenners kunnen meedoen aan de wedstrijd 'Wie kent de meeste Wijhese dialectische woorden'. GaitJan en Annegie treden om 11.00 en om 15.00 uur op en om 14.30 en 15.15 uur is de microfoon voor Anton Kleine Schaars van het Wiejes Kabaret.
