20 februari 2006
De Swollenaer op het web
Project Uutspreken haalt stempel van regiomuziek
Een kanon aan dialectwoorden
(door Erik Driessen)
ZWOLLE - Op het achterdek van Verhalenboot citeert Erwin Nijhof lachend uit het werk van het duo Höllenboer. De voormalige voorganger van The Prodigal Sons heeft lot gekregen in zingen in het dialect, nadat hij een nummer opnam voor een project van streektaalinstituut IJsselacademie. Nijhof verzorgde onlangs in België een optreden met Engelse nummers, maar zong ook zijn lied in Dalfser dialect. "Juist daarover spraken mensen mij later aan. Ze halen de puurheid eruit", zegt Nijhof, die stiekem al plannen heeft voor een compleet album in het `plat'.
De Zwollenaar is niet de enige muzikant die is aangestoken door het dialectvirus. Ook de andere tien medewerkenden aan het dvd-project Uutspreken zijn enthousiast. Zeker Thomas Thijs (Luttenberg), Rob Bults van Muppet Stuff en Gooswijn van Rees van Soulstar, die zich rond de grote tafel van De Verhalenboot hebben gezet. Toen Albert Bartelds van de IJsselacademie ze vroeg voor het project, aarzelden ze. Gewend als ze waren aan zingen in het Engels of Nederlands. "Heel erg wennen", zegt Nijhof over de eerste momenten dat hij in het dialect componeerde. "Gitaar, cassetterecorder en Engelse woorden. Dat zat zo in het hoofd en daar moest ik van afstappen. Ik ben nu ook veel kritischer op teksten. En ik geef me voor mijn gevoel meer bloot", aldus Nijhof, die op het album een nummer zingt met een enorm tekstvel. "Een kanon van woorden", lacht de zanger.
Bults is met zijn muzikale kompaan Onno Wieten meer in het dialect gaan spreken, om de taal in het systeem te krijgen. Ze hebben de smaak te pakken gekregen. De helft van de nieuwe cd van Muppet Stuff bestaat uit dialectmuziek. "Het zingt zo lekker. Je begrijpt veel beter wat je zingt dan in het Engels. En de mensen vinden het prachtig. Als we in Amsterdam spelen, willen ze na afloop weten waarover we zongen. Tien jaar terug waren we voor boeren uitgemaakt, maar nu spreekt de directheid en de echtheid aan", zegt Bults.
Hij vindt dat Uutspreken bewijst dat dialect niet is voorbehouden aan troubadours en boerenrock. "Normaal heeft veel betekent voor dialectmuziek, maar ze hebben er ook een gigantische stempel opgedrukt. Bennie Jolink heeft een eigen idioom ontwikkeld en heeft dat altijd vastgehouden." Nijhof knikt instemmend. "Normaal is te gek en ik heb er veel respect voor, maar ze zijn ook het slachtoffer van hun eigen imago. Volgens mij denken veel westerlingen dat het er in het oosten zo aan toegaat als in de nummers van Normaal." En van die eenduidigheid moeten de regionale muzikanten niet veel hebben. Ze zingen over uiteenlopende onderwerpen. Gooswijn van Rees: "In alles wat me te binnenschiet, zit een liedje. En muzikaal wil ik ook vrijheid hebben. Hiphop met dialectteksten. Waarom niet?", vraagt de in Kampen wonende Genemuidenaar zich retorisch af. Hij vertaalde een Engelstalig liedje van hem naar het ‘gellemuunigers’. ‘Noar uus’, klinkt als een hit.
Het enthousiasme rond het project lijkt zich als een olievlek uit te breiden. Opgezwolle nodigde Bert Vrieling uit voor hun nieuwe album nadat ze zijn dialectnummer hoorden, Erwin Nijhof gaat verder op de dialecttour en de aandacht van de pers is groot. "Toen we vroeger met Damaged Brain begonnen, waren we de enige band in Luttenberg. Nu zijn er geloof ik acht, en daar hebben we op de een of andere manier toch aan meegewerkt. Ik kan me voorstellen dat zoiets ook met dit project gebeurt", zegt Thomas Thijs.
Geestelijk vader Albert Bartelds kan moeilijk inschatten wat Uutspreken gaat doen. Wel kent hij interesse uit andere delen van het land. Met een presentatie in Hedon komt op 3 maart een einde aan een voorbereiding die jaren inbeslagnam.