28 februari 2005 |
De Stadskoerier op het web |
IJsselacademie en Xplosief werken
aan muzikale cultuurdrager
‘We praten ineens weer dialect’
(door Erik Driessen)
ZWOLLE - De Zwolse Hobbemaschool is de afgelopen weken het decor geweest voor de opnames van een unieke DVD van de IJsselacademie in Kampen. Twaalf artiesten uit de regio namen een nummer op dat ze schreven in het dialect van hun geboortedorp. De komende tijd worden daar filmbeelden bijgemaakt. De presentatie van het met veel enthousiasme omgeven project is in november in Hedon.
"We praten nu ook onderling in het dialect", lachen Rob Bults en Onno Wieten van de band Muppet Stuff in de studio. Zij produceren met hun Xplosief de liedjes en begeleiden ook veel artiesten, zoals Harm Jan Wilbrink uit Dedemsvaart. Als Wieten een schuif openzet, klinkt de countryballade van Wilbrink door de studio. "Dit moet nog worden afgemixt", zegt Wieten haast verontschuldigend. Nodig is dat niet, want het nummer van Wilbrink klinkt prachtig. Bults en Wieten zijn razendenthousiast over het project. "Iedereen die we benaderen krijgt dat gevoel. Het groeit steeds groter", zegt Bults. Want naast de presentatie in Hedon, komt er vermoedelijk ook een expositie in het Stedelijk Museum. Aan de film die de muziek ondersteunt, werken Sjoerd Vos (sjtmultimedia Deventer, maakte veel documantaires voor IKON en VPRO) en de van Radio 2 en 3 bekende Marc Stakenburg mee.
Het project is voor een groot deel ontsproten aan het brein van Albert Bartelds. De Zwollenaar is muzikant (Harvest) en streektaalconsulent bij de IJsselacadernie. Behoud van de streektaal is zijn belangrijkste aandachtspunt. "Als je taal wilt behouden, moet je zorgen dat mensen die gaan gebruiken" legt hij de filosofie achter de DVD uit. Hij benaderde muzikanten die doorgaans in het Engels of Nederlands zingen. Ze zijn allemaal positief over het resultaat. "Neem nou Thomas Thijs uit Luttenberg. Hij zat vroeger in Damaged Brain en maakt een beetje Southern rock-achtige muziek. Dat past zo goed bij zijn dialect. Alsof twee werelden bij elkaar komen."
Hij vertelt over zijn project terwijl de familie Buisman uit Steenwijk opnames voorbereidt. De van RTV-oost bekende troubadour Gerard begeleidt zijn zoon en dochter. Bartelds schrikt even als zoon Buisman (een geboren Koreaan) zegt dat hij liever de leadzang niet voor zijn rekening neemt. Ook dochter Sarah twijfelt. Ze vindt haar stem onzuiver als ze voor mensen moet zingen. "Ik wou dat ik zo mooi onzuiver kon zingen", zegt iemand in de studio. Uiteindelijk gaan de kinderen van Buisman overstag. Tot opluchting van Buisman en Bartelds. "We willen met deze dvd dialectmuziek wat uit de troubadoursfeer halen. Daarom is het zo leuk dat een Koreaanse jongen in het Steenwijks zingt."
En dat dochter Buisman in het dialect schrijft. Want dat had ze niet eerder gedaan. Ze heeft zelfs nooit een songtekst geschreven. "'Uutspreken' gaat er over dat je beter kunt praten over wat je bezighoudt. Dat is emotioneel beter. En je kunt makkelijker contact maken", legt Buisman uit. Bartelds vindt de tekst zo prachtig dat `Uutspreken' de voorlopige werktitel is van het DVD-project. Ook over het nummer `Noar uus' van de in Genemuiden geboren Kampenaar Gooswijn van Rees (Soulstar) is de streektaalconsulent laaiend enthousiast. Van Rees is zelf ook `heel tevreden'. Hij vertaalde een al eerder in het Engels geschreven lied in zijn geboortetaal. "Ik was er zelf niet opgekomen, als de IJsselacademie me niet had gevraagd", geeft Van Rees toe. Maar hij is over het resultaat zo tevreden dat hij zeker niet uitsluit het dialect vaker op te pakken. "Momenteel heb ik het erg druk met Soulstar in verband met een presentatie in Paradiso. We zijn binnenkort ook op KinkFM te beluisteren. Maar ik vind dat dialectproject zo leuk dat ik de smaak te pakken heb."
Ook hij merkt dat hij ineens 'plat' praat met bijvoorbeeld collega-muzikant Erwin Nyhoff. "Die ken ik al jaren en ondanks dat we allebei wisten dat we dialect spreken, deden we dat nooit tegen elkaar. Nu wel. Ik ben me meer in streektaal gaan verdiepen." Van Rees wilde ook dat zijn woorden op correcte wijze waren ge-schreven. "Ik heb de tekst eerst fonetisch opgeschreven en later opgezocht hoe ik het moest schrijven. In een Genemuider woordenboek uit de jaren zestig. Nooit geweten dat het bestond."
Het kost de Kampenaar weinig moeite zijn oude dialect op te pakken. Zijn vriendin en kinderen spreken Nederlands tegen hem, maar als hij de tocht over de Kamperzeedijk naar Genemuiden maakt, verandert zijn denkwijze. "Als ik mijn familie opzoek, schakel ik moeiteloos over op dialect. Heel apart is dat."