33, Jaargang 9, nummer 1, april 2012 |
Brabants op het web |
Joop van den Bremen
‘De Sjawi’s’ zijn gestopt.
Wat nu?
Het doek is gevallen. ‘De Sjawi’s’ zijn gestopt, met pijn in het hart. Toch kon het niet anders. “Het is voor ons geen kwestie van willen maar van moeten”, licht Jacques van Gerven toe. “Wij weten heel goed dat alles eindig is. Daar moet je ook niet sentimenteel over doen. We hebben het altijd met hart en ziel en vol passie gedaan, maar vanwege lichamelijke klachten kan het helaas niet meer.“
In 1979 startten Jacques van Gerven, Wim van Wijk en Aloys Wetzer een cabarettrio. Het drietal uit Valkenswaard maakte vanaf het begin furore met parodieën in het Brabants op bestaande hits. Korte tijd later volgden zelfgemaakte liedjes van Van Gerven met fraaie arrangementen van de op het conservatorium opgeleide Wetzer. Daar paste de muziek van het Wiener Trio uitstekend bij. Dus werkten de twee groepen veel samen. Hans van den Boomen (piano), Henri Lievens (accordeon) en Jos Brocken (viool), “zijn alle drie ook conservatoriumgeschoold,” licht Van Gerven toe. “Wij hebben wat dat betreft altijd hoge eisen gesteld. De muzikaliteit vonden wij heel belangrijk. Niet dat je conservatorium moet hebben om muzikaal of goed te zijn. Helemaal niet. Maar qua muzikaliteit paste dat heel erg goed bij ons. We hebben altijd in het dialect opgetreden. Die bezetting, piano, viool en accordeon van het Wiener Trio combineert goed met het Brabantse. Het matchte ook heel goed met ons qua zang.” Bovendien konden de zes artiesten uitstekend met elkaar opschieten. Zo goed zelfs, dat accordeonist Henri Lievens tien jaar geleden als vierde ‘Sjawi’ toetrad.
Naast de muziek trokken spitsvondige teksten de aandacht. Juist de combinatie van klassieke, serieuze muziek voorzien van humoristische - vaak absurdistische - teksten groeide uit tot een eigen ‘handelsmerk’. Het doel leek vooral om de luisteraar voortdurend op het verkeerde been te zetten. “Die tegenstelling verrast mensen heel erg vaak en dat is juist het mooie daaraan,” beaamt tekstschrijver Van Gerven.
Er verschenen singles. Ook bij Telstar en Ivory Towers die landelijk werden gedistribueerd. In totaal gaven de Sjawi’s acht cd’s uit en verder kreeg het populaire gezelschap een plek op verschillende verzamel-cd’s en een dvd.
‘De Sjawi’s’ werden meerdere keren gelauwerd. Als vertegenwoordiger van Omroep Brabant wonnen ze twee keer de Pers- en Publieksprijs van het BRT-Liedjesfestival en in 2002 bovendien de Ad de Laatprijs.
Na tweeëndertig jaar kwam aan het succesverhaal een eind. Wim van Wijk leek na een ziekteperiode goed te herstellen. Wat later bleek echter presteren op het oude niveau voor hem toch niet mogelijk. 'De Sjawi’s' moesten stoppen.
Aloys Wetzer en Jacques van Gerven gaan verder op een andere manier. Beiden stonden aan de wieg van de Theatergroep Valkenswaard en zijn daar nog steeds actief. Van Gerven is al dertig jaar regisseur van dat gezelschap.
Het tweetal houdt duidelijk niet van stilzitten. “We zijn bezig om gedichten van Frans Hoppenbrouwers op muziek te zetten en als cd uit te brengen. Dus dat is een ander project waar we mee bezig zijn.”
Maar het meest in het oog springt toch wel het twaalfkoppige ‘Genietschap van de Rooi Schoentjes’ dat op de laatste cd van ‘De Sjawi’s’, Vaste prik, al van zich liet horen. Het woord ‘genietschap’ maakt duidelijk wat de mannen voor ogen staat. Het gezelschap treedt op in gele schoenen en daaruit blijkt dat ook hier het verkeerde been niet ver weg is. “Dat klopt,” bevestigt Van Gerven. “Wij hebben de voorwaarde dat je kleurenblind moet zijn, wil je lid worden van het genietschap.”
Alle mannen van de Theatergroep Valkenswaard doen mee. Ook Henri Lievens is als muzikaal begeleider weer van de partij. Er zijn dus duidelijk meer mensen bij betrokken dan bij ‘De Sjawi’s’. Dat betekent meer organisatie. Toch denkt Van Gerven dat alles soepel gaat verlopen. “Wij zijn een gezelschap dat elkaar door en door kent. Het zijn mensen die het theater kennen en dat is van groot belang natuurlijk. Wij proberen de zaken professioneel aan te pakken.” De toneelgroep heeft een grote wachtlijst. “Je moet bij ons auditeren en je moet talent hebben op zang- en toneelgebied.” Je kunt je dus niet zo maar even opgeven om er bij te kunnen.
Overigens hebben de dames een eigen project, “Nederlandstalig, geen dialect.” Maar het ‘Genietschap van de Rooi Schoentjes’ treedt op in het Brabants en dat ligt in het verlengde van wat ‘De Sjawi’s’ deden. “Wij hebben altijd in dialect gezongen. Dat zijn je roots en vanuit je roots kun je het beste zingen. Daarin ligt je gevoel. Daarin ligt je sentiment. Daarin ligt alles eigenlijk,” zegt Van Gerven die ook nu weer de teksten schrijft. Voor de Theatergroep Valkenswaard doet hij dat vooral in het Nederlands. Schrijven in het Brabants gaat hem echter gemakkelijker af. “Het verschil is, dat ik meer vanuit mijn innerlijk, vanuit mijn eigen zijn, schrijf. Ik ben in Brabant opgevoed. Wij spraken Brabants thuis.“ De dialectteksten vloeien niet alleen vlotter uit zijn pen. “Het ligt ook dichter bij mijn emotie, bij mijn gevoel. Het is bijna hetzelfde als schrijven in het Nederlands of in het Engels. Je denkt in het Nederlands, maar voor liedjes en zo ligt dat gevoel veel dichterbij.” Daarop baseert de schrijver ook nog een toekomstvisie. “Het Brabants dat ligt zo dicht bij de mensen. Men spreekt er wel eens van: ‘Zal het verdwijnen, zal het niet verdwijnen?’. Ik denk dat een vorm van Brabants altijd wel zal blijven bestaan.”
De optredens van het genietschap nijgen naar de revue. “Het zijn liedjes afgewisseld met sketches. Het is niet helemaal nieuw. We zijn een jaar of vijf bezig maar we treden steeds meer naar buiten. En dat zal vaker gaan gebeuren,” licht Van Gerven tenslotte toe. We hoeven niet bang te zijn dat er de komende tijd niets te beleven valt, in en rond Valkenswaard.
