5 maart 2012 |
BN DeStem op het web |
Ode aan Jacques Brel en Brabants dialect
De emoties in de liederen van de Belgische chansonnier Jacques Brel zijn van alle tijden en spreken mensen uit alle lagen van de bevolking aan.
Ga er echter maar eens aanstaan om Brels aanklacht tegen de bekrompenheid en hypocrisie van de burgerlijke moraal uit met name de jaren ‘50 en ‘60 te vertalen naar deze tijd, en dan ook nog in Brabants dialect.
Bredanaar Jan Smeets liep als liefhebber van Brels chansons en als ambassadeur van het Brabants dialect al enkel jaren met dit idee te stoeien. Dankzij de medewerking van de Hoeders van de Brabant Bokaal van het Prins Bernhard Cultuurfonds kreeg Smeets de kans zijn idee uit te werken. Smeets zocht in verschillende Brabantse dialectgebieden ‘Brel-vertalers’ en ging in conclaaf met musicus Theo Wouters uit Etten-Leur. Die verstaat de kunst om prachtig passende arrangementen te schrijven die de ‘verbrabantste’ liederen een bijzonder karakter geven zonder dat de originele muziek geweld aan wordt gedaan. Sommige van de vertaalde teksten ontpopten zich zelfs tot prachtige Brabantse gedichten, zoals de vertaling van Le plat pays in óóns vlakke laand door Michel de Koning. Of tot een imponerende aanklacht tegen de hypocrisie, zoals die van de purperen macht uit het Rijke Roomse Leven in het gevoelige, door Peter Dictus vertaalde Mon Enfance, dat Jongensjaren werd.
De presentatie van de cd Sjaak met de vertaalde liederen was dan ook een boeiend en aansprekend geheel, waarbij de uiteenlopende emoties van Brel op meesterlijke wijze in een modern Brabants daglicht zijn geplaatst. De grote kracht van dit presentatieconcert lag in het feit dat iedere vertolker zijn of haar vertaalde lied naar eigen inzicht en vermogen zong zonder Brel te willen imiteren. Brels timing, interpretatie en emoties zijn tenslotte te uniek om te kunnen evenaren.
De ene vertolker was misschien vocaal soms wat sterker dan de ander en door het dialect waren ook niet alle nummers even goed te verstaan. Maar elk lied werd altijd bijzonder overtuigend en met een eerlijk en puur karakter voorgedragen. Juist door dit pure sentiment, deze oprechte romantiek, humor of hartstocht, is dit Brel-project bijzonder geslaagd. Het was zonder meer een hommage aan de grootheid van Jacques Brel en aan de schoonheid van het Brabants dialect.