26, Jaargang 7, nummer 2, juni 2010 |
Brabants op het web |
Cor Swanenberg
De mannen van
'Pro et Contra'
Op de eerste donderdag van januari 2010 was ik in Asten voor een interview met 'Pro et Contra' zonder te weten dat dit eigenlijk de eenenzeventigste verjaardag was van Toos Manders, de veelzijdige vrouw, die aan de basis stond van de cabaretgroep uit Asten. Toos overleed in 2009 en dat blijft een fikse aderlating voor het gerenommeerde muziekgezelschap. Zij was de bedenkster van de ideeën en teksten. De groep heeft in haar lange bestaan al veel meer tegenslagen te verwerken gekregen. In 2003 overleed hun gedreven muzikant Basil Ampts. Diens broer Rob was hun al eerder ontvallen en de zangeressen Koos Hoendervangers en Nell van Hout moesten om fysieke redenen afhaken. Daarmee verloor de groep de potentie om nog echt cabaret te brengen: ze kon geen typetjes meer neerzetten zoals voorheen. Uit nood geboren werd `Pro et Contra' van cabaretclub liedjesgroep.
De vriendenclub begon in 1972 met optredens tijdens de zittingsavonden van Carnavalsvereniging 'De Klot' in Asten. Van 1972 tot 1984 leverde ze daaraan jaarlijks een bijdrage met een gevarieerd programma. Eens in de vier jaar (voor de verkiezingstijd) werd de Astense politieke situatie op de korrel genomen in het programma Politiek Kolderiek, waarbij de stelregel was: we mogen kritiek hebben, maar die moet steeds vergezeld gaan van iets positiefs. (Dit was geheel in overeenstemming met de naam 'Pro et Contra', die oorspronkelijk ontleend werd aan die van een schip dat in de Zuid-Willemsvaart lag.) Vervolgens ging de groep de regio en zelfs het land in, want de kwaliteit werd onderkend en de voorstellingen zaten tegen het professionele aan.
Allengs ging de cabaretgroep zich meer muzikaal manifesteren. In 1987 kwam de lp Spatjes uit en in 1997 de cd Pro et Contra, met 15 nummers, waarvan Schuil maar bij mij landelijk succes oogstte. Alle teksten en muziek kwamen uit eigen koker. De opnames in de Limburgse studio's van Jan en Gregor Theelen werden als hoogtepunten ervaren. Het repertoire bestond voor de ene helft uit teksten in het Nederlands en voor de andere helft in het Astens. De groep maakte furore, was zelfs te gast bij Willem Duijs en werd geplugd door niemand minder dan Gerrit den Braber. Het 30-jarig bestaan in 2002 werd groots gevierd en was een onvergetelijk festijn.
De groep, bestaande uit Leo van Bussel (zang), Jan Geven (toetsen), Guus Tel (piano) en Joop Martens (gitaar), bevindt zich momenteel in een reflectieve winterslaap. Toos was de motor van de groep. Zij bracht de onderwerpen ter tafel en zij werkte dag en nacht om telkens weer een programma te maken dat geënt was op de plaatselijke situatie. Nu zij er niet meer is, komen er geen nieuwe teksten meer.
De impasse is groot: 'We zouden wel een andere zangeres willen, mar dan moet die wel Nell heten... en Van Hout... en uit Rooi komen... Nee, we zijn er eigenlijk niet aan toe om vervangers te zoeken. Het is ook ondoenlijk equivalenten te vinden voor Basil en Nell en Toos... De klik is zo enorm belangrijk in onze hechte groep... We hebben ook niet de drive om op te treden... Het is nu zo, dat Leo met zijn prachtige stem de kar trekt en wij duwen." "We hebben van de andere kant wel mooie muzikale mogelijkheden; we kunnen liedjes doen van Frans Halsema en Jules de Corte, maar we hebben zelf geen nieuwe teksten."
Het bijzondere kwartet bestaat uit een stafmedewerker bij een priestercongregatie (voormalig verpleger), een werknemer bij een befaamde Helmondse textieldrukkerij, een verkoopleider van gedecoreerd porselein (voormalig muziekleraar) en een pianist, die de kost verdient met piano-related business. Alle vier zijn ze muzikaal begaafd en grotendeels autodidact; gemiddelde leeftijd: 55. Op de website (www.proetcontra.nl) staat: 'Met het huidige liedjesprogramma brengt de groep een afwisselend optreden met als thema's: sfeer, gezelligheid, spanning etc., van jazzy naar bijna klassiek! En enkele nummers uit de oude doos in een nieuw muzikaal jasje gebracht."
Het gezelschap repeteert wekelijks in een gemoedelijke sfeer. Daarbij slijpt men het repertoire in en verfrist het. Deze keer werden er prachtige herinneringen opgehaald.
We hebben getoost op Toos en 'Pro et Contra'. Het was een privilege om bij de eerste sfeervolle repetitie in het nieuwe jaar aanwezig te zijn. Zeker omdat op het einde het mooie Brabantse lied De Kèruk klonk, een lied dat nog niet is vastgelegd, maar dit zeker verdient.
Hopelijk horen we nog veel van de sympathieke, getalenteerde groep uit Asten.
