Donderdag 20 februari 2003 |
|
Donderdag 20 februari 2003 |
|
Een groot eenvoudig muzikaal leven
'Men zou het zoeken naar liedjes kunnen vergelijken met het zoeken naar wilde planten. Men begint er dikwijls pas mee, als men bemerkt, dat ze stilletjes gaan verdwijnen. Dan eerst mist men hun schoonheid, die, hoewel alledaags en onopvallend opgenomen in hetgeen ons omringt, toch die kleine vreugde verschaft, die het eenvoudige leven zo groot maakt.'
Aldus begon Harrie Franken, 'alledaags en onopvallend' onderwijzer in de Weebosch, in het voorjaar van 1978 zijn boek 'Liederen en dansen uit de Kempen', dat later dat jaar verscheen.
Gisteren is hijzelf na een ernstige ziekte op 64-jarige leeftijd 'stilletjes' verdwenen en veel mensen in de Kempen en verder zullen hem gaan missen om 'de kleine vreugde' die hij verschafte en die zijn 'eenvoudige leven zo groot maakte'.
Harrie Franken heeft altijd liefhebberij in muziek gehad. Op jonge leeftijd speelde hij viool; later werd hij zanger en multi-instrumentalist. In 1968 begon hij in eigen omgeving liederen te verzamelen. Tien jaar en honderden huisbezoeken, oude liedjesschriften én bandopnames later had hij er ruim 2.300 bijeen (alleen al in De Kempen!). Franken publiceerde een selectie daaruit in zijn 'Liederen en dansen' en leverde daarmee een standaardwerk af waaruit tal van (volks)muzikanten dankbaar zouden putten. Via een vrijstelling van de provincie kon hij zijn veldwerk een aantal jaren professioneel uitvoeren en groeide zijn liederenschat aan tot ca. 15.000. Er volgden meerdere publicaties uit. Eerder al, in 1973, richtte Harrie Franken zijn eigen 'meziekske' op, het familiebandje Ut Muziek, dat hij tot zijn dood zou leiden. Begin jaren '80 nam deze traditionele volksmuziekgroep een aantal thematische albums op, waarmee een deel van de bewaarde liederenschat daadwerkelijk nieuw leven werd ingeblazen. Ut Muziek bleef net als haar leider altijd een onopgesmukte en bescheiden band, die de eer van de toenmalige folkrevival graag liet aan groepen als Dommelvolk. Maar toen de band in 1998 haar 25-jarig bestaan vierde zat de Kattendans in Bergeijk wel tot de nok toe vol. Een puur eerbetoon van de Kempen aan Harrie Franken en de zijnen. Uit Ut Muziek ontstonden het Kempisch Volksorkest en - onder leiding van Harrie's echtgenote Nel Franken - de Kempische Volksdansgroep. Beide gezelschappen zijn ook al wars van ambitie en bestaan vooral om de pure vreugde van het muziek maken en het dansen.
Andere initiatieven waar Harrie Franken bij betrokken was, waren 't Patternaat van Jan Baptist (contra kernwapens en zo) en De Kempische Driekoningen, een gezelschap dat het aloude Driekoningenzingen in ere herstelde en in kerk en kroeg prachtige bedragen inzamelde voor ontwikkelingswerkers.
Harrie Franken - ook een beetje de peetvader van Gerard van Maasakkers - wees heel wat Brabantse volksmuzikanten de weg. Om zijn verdiensten voor het Brabantse Lied kreeg hij in Sint Oedenrode De Vergulde Klomp en in Berlicum de Ad de Laatprijs. Ondanks al dat 'Brabantse' mag hij niet worden ingeschaald in het vaak wat bekrompen aandoende Brabantse dialectwereldje, want zijn drijfveren hadden niets van doen met conservatief provinciaal chauvinisme. Toen een paar jaar geleden een felle discussie losbarstte over het ontbreken van een algemeen erkend Brabants volkslied was Franken de eerste om te zeggen dat zo'n volkslied voor hem niet hoefde.
De onderwijzer uit Weebosch kende als geen ander het subtiele onderscheid tussen wat hij noemde 'ongezonde liederen' en de mooie 'wilde planten' die net als hijzelf zomaar ergens in Gods vrije natuur opbloeien.
