15 februari 1999 |
de Volkskrant op het web |
De carnavalskraker is niet meer
Vroeger had je nog echte carnavalskrakers, klassiekers als Mien waar is mijn feestneus. Ze zijn er niet meer. Het volkse genre
heeft sowieso betere tijden gekend, menen de kenners.
Deel 7 in een serie over Nederlandstalige muziek.
HET ligt zuiver aan de media, zegt impresario Pierre Bertels, aan de schrijvende pers én radio & televisie. Die hebben geen aandacht meer voor het volkse repertoire in het algemeen en de camavalskraker in het bijzonder. Daarom zijn er geen hits meer zoals vroeger.
'Talrijke zondagen' heeft boeker Bertels 'opgeofferd', voor Radio Noordzee, 'om naar dat live-programma te gaan van hoe heet-ie ook weer, Albert Verlinden, in Utrecht. Dat was tweehonderd zoveel kilometer heen, je zette de auto in de parkeergarage, daar moest je voor betalen, je was daar twee uur en je reed het hele end weer terug, en dat allemaal voor niks.' Met De Alpenzusjes is hij er geweest, met Frans Theunisz, met alle toppers, en wat is het resultaat? Dat diezelfde Radio Noordzee, sinds 1 januari omgetumd tot Noordzee FM, zijn soort muziek helemáál niet meer draait.
Het is gedaan met de carnavalskrakers, ze bestaan niet meer. In elk geval hebben de hits van nu niet meer de allure en reikwijdte die de dijenkletsers van weleer ('En Adam sloeg Eva...,) wel hadden. Want gonst het nou in úw hoofd van herkenning bij het horen van titels als 10 Kleine tuinkabouters en Chili Mexicana? Toch staan ze bovenaan in de Carnaval Top 10 van 1999.
Andere toppers van nu heten Es ut water vaan de Maos en Det medje van gister. Maar dat is van het soort dat alleen binnen de grenzen van Maastricht of Venlo vreugdegehuil teweeg brengt. Vooruit, een enkel nummertje van de Limburgse koningin van het levenslied Beppie Kraft laat zich niet stuiten door de lokale taalbarrières, dat wordt in de gehele regio meegezongen.Maar landelijk bekend? Neen.
Mevrouw, zegt boeker Bertels, belt u gerust eens Met Frans Theunisz, die kan erover meepraten, die had een paar jaar geleden nog een gigant, een kanjer van een hit, een echte kraker, maar die klaagt ook.
'Ze draaien geen stemmingsmuziek meer', moppert inderdaad Frans Theunisz, zanger te Maastricht, bekend van de megaklapper uit 1995 Sjeng oan de geng, destijds goed voor een topvier-notering ('Ik heb het één keer op de bühne in het Nederlands gedaan, Daan ertegenaan, maar daar zat niemand op te wachten'). Theunisz zit in de stemmingsmuziek ja, 'plezierige muziek is dat, feestmuziek, niet alleen camavalsmuziek, gewoon muziek zoals ook Arie Ribbens, Franky Boy en noem ze maar op maken, om lekker mee te doen'. Maar die wordt niet meer gedraaid. Niet in Hilversum, en niet op Noordzee, dat juist daarvoor bestemd was.
Het is funest, zegt hij. 'Ik treed al achttien jaar op in de carnavalstijd en ik heb het nog nooit zo rustig gehad.' Vegas Nights van Veronica, de nachtelijke quiz-uitzending met schaars geklede, almaar smachtend blikkende dames, is het enige programma op tv waar hij en zijn collega's nog terecht kunnen. 'Ben je 's ochtends om half zes thuis, maar ik doe het graag, twee nummers zingen en een kort interviewtje, ik heb het er wel voor over.'
Bertus Staigerpaip (van Aprèsski, jodelie), jodelende boer met baseballcap, was er afgelopen week te gast en ook hij werd onderworpen aan een paar vraagjes. 'Je moet kiezen: Jeroen Pauw of Loretta Schrijver.' Antwoord: 'Geen van beide, ik ken ze allebei niet.' En ook hij foeterde van potverdriejandorie. Dat een eenvou-dige polka of wals met een simpele, makkelijk mee te zingen tekst niet meer aan de bak komt, nu het aanbod van de radiozenders in handen is van commerciële doelgroepdenkers en zelfs Noordzee de ouwe vertrouwde klantjes in de steek heeft gelaten.
Het lijkt verhip wel of de volkstümliche muziek is afgegleden naar de subcultuur! Jerney Kaagman, vroeger zangeres van Engelstalige muziek, tegenwoordig zegsvrouwe van Noordzee FM, lijkt dat te beamen. De ommezwaai van het station - Volumia! en Van Dik Hout in plaats van Hazes en De Deurzakkers - berust in elk geval niet op drijfzand. Daar is grondig onderzoek aan vooraf gegaan. Conclusie: het mengt niet meer, Nederpop en het levenslied. Noordzee richt zich dus voortaan op de pop.
Maar dat er geen carnavalskrakers meer zijn, dat ligt niet aan Noordzee, aldus Kaagman. Het is een ontwikkeling die al jaren speelt. Om te beginnen is het 'marketingtechnisch' een ingewikkeld verhaal, de looptijd is extreem kort. Er zijn bovendien veel luisteraars die zich er groen en geel aan ergeren. En daar komt bij, zegt ze: 'Goeie liedjes maken is moeilijk, ook als het om carnavalsliedjes gaat.'