20 februari 2012 |
de Volkskrant op het web |
Gebrook paktj oet met Vastelaovond
De een bedenkt, de ander knipt of naait, weer een ander bouwt. saamhorigheid in het gehucht Gebrook leidt tot pracht en praal in de carnavalsoptocht van Echt.
Door Willem Vissers
Het schminkschema op zondagochtend luistert nauw. Iedere familie een kwartier. Leurs. Meuwissen. Ernst. Stilzitten. Ogen sluiten. Naar boven kijken. Beheerst dansen penselen over gezichten. Veel rood en blauw rond de ogen, afgezet met glitter en goud.
In Vastelaovend vierend Echt spreken ze met ontzag over Gebroek. Gebrook in het Limburgs, een kern met nog geen tweehonderd inwoners en een prachtig kapelletje aan het begin van de Gebroekerdijk. De buurtvereniging heeft een huis vol bekers, trofeeën van de optocht door de jaren heen.
De pakjes zijn altijd uit de kunst. Met 26 vrouwen, mannen en kinderen lopen ze mee, op deze nu en dan zonnige zondag. Ze dragen de lach met zich mee, ze deinen langs hagen toeschouwers door het zondagse carnavalsleven.
‘Ik heb het karretje gebouwd’, zegt Jack Housmans, over een wagentje waar een paar kinderen inzitten, waar muziek uitkomt, een karretje vol cadeautjes. Zelf loopt hij nooit mee. ‘Ik kan niet slenteren en stilstaan. Dan krijg ik pijn in mijn rug.’ Dus is hij benoemd tot bouwer, met zijn garage als eldorado. ‘Ik heb daar een kacheltje neergezet en trek me terug. Zeker zestig uur heb ik aan het wagentje gewerkt.’
Gebroek is een oude boerenkern van Echt met veel ondernemers. De inwoners doen veel samen. Met Nieuwjaar duiken ze in het zwembad in de tuin van de tandarts. Ze houden een fietstocht en eind augustus een buurtfeest. Elke festiviteit heeft zijn coördinator.
Aan het buurtfeest, eind augustus, houden ze zelfs geld over. Dan treedt de regionale grootheid Big Benny op en strijden meerdere teams in de weilanden om de eer bij de Highland Games. De carnavalspakken van vorig jaar zijn voor 800 euro verkocht aan een groep in Beuningen, want de buurtvereniging voert een deugdelijk financieel beleid.
Michel van Smoorenburg, in het dagelijks leven arbeidsmarktdeskundige bij het UWV, is coördinator van de optocht. Na 11 november, als het seizoen begint, bedenken zijn vrouw Anja, lerares, en Brigitte Ernst, grafisch ontwerper, het idee. Dat was vlot gevonden dit seizoen, want de buurtvereniging bestaat 35 jaar. ‘Gebrook paktj oet’, is het thema deze zondag, waarbij beide betekenissen van uitpakken aan bod komen, want dat is cruciaal met Vastelaovend: de dubbelzinnigheid.
Twee betekenissen dus: het letterlijke uitpakken van cadeautjes, en figuurlijk gezien: uitbundig zijn, uitpakken. Een uitbundige groep die cadeautjes weggeeft. ‘Iedereen levert zijn bijdrage’, zegt Van Smoorenburg. ‘Dat is onze kracht, dat we alles samen doen.’ De kinderen maakten op een middag de cadeautjes die ze onderweg uitdelen aan het publiek. De mannen dragen een groot cadeau op hun hoofd. ‘Iedereen moet het gevoel hebben dat hij zijn aandeel heeft.’
Ze kopen elk jaar voor ongeveer 750 euro stof. Vrouwen knippen de patronen, families naaien daarop hun eigen pakken in elkaar. Ze maken hoeden en stokken waar een cadeautje uitkomt als die de grond raken. Ze zijn maanden bezig met de voorbereiding, op gezette tijden. Ze hebben zelfs een keer een optocht gehouden in april, om een dorpeling te troosten die geen prins was geworden. Ze bouwden een praalwagen en trokken met hem als prins over de Gebroekerdijk.
De optocht van zondag was voor Echt het hoogtepunt van Vastelaovend. Vrijdag stond een piraat nog moederziel alleen op straat, voor een bijna leeg café. Walmende schlagers weerklonken uit openslaande deuren. Vrijdag is de opwarmdag.
Zaterdag was er het Platsspektakel, met een deinende massa van een paar duizend man en optredende artiesten als Smashing Pupkes en Promilaasj. Feestvierders nemen zelf etenswaar mee, voor tussen het drinken door. Tafels vol. Eieren vooral, worst, kaas, augurken. Je ziet de wandelende stoplichten boven iedereen uit, maanmannen, oosterse vechters. En ook daar staan die van Gebrook al, vlak bij het podium. Ze bereiden zich voor op zondag. Als het maar een beetje droog blijft, zie je ze denken.
Dat blijft het. Ze stellen zich zondag om 13.00 uur op bij de kapel, als iedereen is geschminkt en aangekleed, en lopen een kwartier naar de startplaats van de optocht op de Markt. Bij de start is het heerlijk zonnig.
Jack Housmans loopt tegen de route in en snijdt af en toe een straatje af, zodat hij de groep een paar keer kan zien, dan¬send rond zijn karretje. Hij denkt terug aan het werk in de kou¬de garage. Hij glimt van trots. En dan weet hij nog niet dat de vereniging ‘s avonds weer tot winnaar zal worden uitgeroepen.