17 december 2009 |
de Volkskrant op het web |
'Zitterd' is epicentrum van het Toon-jaar 2010
Op 22 april 2000 overleed Toon Hermans. Tien jaar later komt er een eerbetoon, in uiteenlopende gedaanten.
van onze verslaggever
Rob Gollin
AMSTERDAM Wie zich het komend jaar in Sittard meldt met de mededeling 'ik kom voor Teun', kan rekenen op een rondleiding langs de sporen van misschien wel de grootste zoon van de stad, aan de hand van de lokale notabelen. Met die zonder twijfel niet al te letterlijk te nemen toezegging illustreerde burgemeester Sjraar Cox woensdag in Carré de band tussen Toon Hermans en Zitterd - 'Dag, dorp van mijn hart'.
De Stichting Toon Hermans jaar 2010 presenteerde woensdag in het theater dat voor de cabaretier het tweede huis vormde (615 uitverkochte voorstellingen, 1,2 miljoen toeschouwers) het programma voor zijn tiende sterfjaar; Hermans zou vandaag 93 zijn geworden. Sittard, waar hij in 1916 als Antoine Gérard Theodore ter wereld kwam, vormt het epicentrum van een reeks festiviteiten, al was hij volgens een van zijn versjes wars van eerbetoon en huldeblijk. 'Af en toe een zetje, dat doet je goed.' Het zal meer dan een zetje zijn, met naast de steun van de stad bijdragen van de provincie Limburg, culturele instellingen en het bedrijfsleven.
Op 25 april is de aftrap met een mis in de Grote Kerk van Sittard. Diezelfde dag opent Youp van 't Hek de tentoonstelling Typisch Toon in het museum Het Domein, dat tot eind september de zalen heeft ingericht met schilderijen, foto's, teksten, geluids- en videofragmenten en rekwisieten die Teun tot Toon hebben gemaakt. Andere gongslagen: het Toon Hermans Humor Festival van 24 tot en met 26 juni in het stadspark, op 4 en 5 september een hommage door bekende artiesten op een Limburgse Avond en Muziekgala op het marktplein, en diezelfde maand de biografie Toon van cabaretexpert Jacques Klöters.
Toon is ook de titel van een musical, met in de hoofdrollen Alex Klaasen als Toon Hermans en Wieneke Remmers als Hermans' vrouw Rietje, in de regie van Ruut Weissman, premičre in december. Of Klaasen (34) daarin veel sketches zal naspelen, staat nog niet vast. 'Het is niet de bedoeling er een lange aflevering van Kopspijkers van te maken.' Het mag zeker geen persiflage worden. 'Ik heb een keer Ramses Shaffy nagedaan, dat voelde echt als een ode. Zo moet dat ook met Toon gaan. Het zien van de dvd's met de onemanshows heeft de opdracht er niet eenvoudiger opgemaakt. 'Het is prachtig materiaal. Ik denk wel eens: waar ben ik aan begonnen? Hoe kan ik bij hem in de buurt komen?' Hij voelt wel verwantschap. 'Volgens Toon had je het ultieme bereikt als het publiek moet lachen zonder precies te weten waarom het lacht. Dat is het mooist. Niks doen, en toch een zaal die krom ligt.' Het script is nog in de maak, maar volgens Klaasen zal worden getracht het geheim van het succes te verklaren. 'Waarom dacht iedereen toch: Toon is van ons?'
Danny Ronaldo, die met zijn circus Ronaldo op het festival in Sittard te zien zal zijn, probeerde tijdens de bijeenkomst in Carré een deel van het geheim te ontsluieren. De meeste humoristen proberen volgens hem de mensen zo aan het lachen te krijgen dat ze zich gelukkig voelen. 'Toon maakte de mensen eerst gelukkig. Daarna kwam de lach vanzelf.'
De feestneus gaat in Sittard overigens vroeger op dan eind april. Burgemeester Cox: 'Eerst carnaval'.
