20 januari 2006 |
Trouw op het web |
Een goed liedje
tilt muzikant Gé Reinders zo
met de voeten van de grond.
door Hans Nauta
Zonder drank geen klank, zeggen fanfaremuzikanten wel eens als ze voor het spelen een biertje nemen. Maar de Douane-Harmonie is professioneel, en 'geniet pas van de vrijheid' als de instrumenten weer zijn ingepakt.
De repetities zitten er net op in sportzaal De Schulenburch in Kamerik, vlakbij Woerden. Daar sta je dan in een koude hal, onder het basketbalrek, voor een lege tribune. ,,En nog voel je soms kippenvel’’, zegt de Limburgse muzikant Gé Reinders. Theater is een lieve leugen, zei Toon Hermans eens tegen hem. ,,En zo is het. Wat de omstandigheden ook zijn: je kruipt in de waarheid van het liedje en voelt wat je moet voelen. Je liegt samen met het orkest.’’
Vanavond spelen Reinders en de Douane-Harmonie in Den Haag vooral stukken van zijn album 'Blaos mich nao hoes'. Daarop wordt hij begeleid door vijftien blaasorkesten, namelijk acht harmonieën, zes fanfares en één brassband, samen meer dan duizend muzikanten. De cd staat al twaalf weken in de Album Top 100 en ook de tournee is een succes. Misschien mede door de bijzondere aanpak. Reinders treedt overal op met de plaatselijke fanfare. Hij is trots op het project, dat hem past als een oude jas. ,,Mijn klassieke muziekopleiding, mijn popachtergrond en mijn liefde voor het Limburgs komen erin samen.’’
Hier en daar houden de fanfares zich prettig in, en blijft het liedje zo klein als het moet zijn, zoals 'As de blajer valle'. Elders wordt flink uitgepakt, zoals in ''t Veurjaor', dat een feestelijk dik geluid heeft.
Zijn hit 'Blaosmuziek' heeft hij nu ook opgenomen met Herman Finkers, ze zingen het in de regiosoap 'Van jonge leu en oale groond' van RTV Oost waarbij Finkers nauw betrokken is. Om beurten een regel: Reinders in het Roermonds, Finkers in het Twents. ,,Je hoort dan hoezeer die twee streektalen op elkaar lijken, misschien omdat ze allebei van het Duits lenen. Dat merken we ook bij optredens in het oosten van het land. De mensen zingen daar alles mee en begrijpen zelfs de grapjes.’’
In een conference noemde Finkers het Limburgs eens een erotische taal; vooral in vergelijking met het Twents. ,,Pfoe. Dat weet ik zo niet hoor. Ik kan me het Limburgs wel voorstellen in erotische situaties, maar de klank op zich? Je kunt wel zeggen dat Limburgs van zichzelf al zingt, doordat het een toontaal is."
Een Bijbel in het Limburgs, zoals die er wel in het Twents is, zou een lastig karwei zijn, omdat er geen standaard Limburgs is. Achter elke heuvel klinken woorden weer anders. ,,Een grappig voorbeeld is de vertaalde Asterix en Obelix waarin elk volk een eigen dialect spreekt, van Venlo's tot Maastrichts.’’
In het lied "t Kruutsbeeld op 't kruutspuntj' citeert Reinders zijn vader, die uit Helden komt en dus Heldens zingt. Dat levert een iets anders Limburgs op, en Reinders probeert het verschil te proeven: ,,'Op 't kruutspunt sjtóng vréuger 'n kruutsbeeld van Oze Leve Hier'. Wij zeggen in Roermond geen Hier maar Heer, en de u-klank in kruutsbeeld is bij ons langer'.’’ Zo zijn er nog wat subtiele verschillen die haast niet in schrift te vangen zijn. ,,Het zit 'm meer in 't neuzige. Bijzonder dat je die verschillen aanvoelt zonder de regels te kennen.’’
Net als Finkers en de Drent Daniël Lohues heeft ook Reinders de interesse van een amateur-taalwetenschapper. Maar zijn liefde voor het Limburgs is vooral gevoelsmatig. ,,Roermonds is de taal van thuis, het koffiedrinken, de kleine dingen. Nederlands is de schooltaal en later ook van televisie. Ik kan mijn gevoel niet zo goed onder woorden brengen in een Nederlandse tekst.’’
Dat Limburgs daarmee ook de taal is van het triviale geeft niet bij Reinders, in zijn liedjes zoekt hij juist het kleine op. Bijvoorbeeld in 'Hangmat' of 'D'n haof' die zich afspelen in zijn achtertuin. Of 'Hier sjtaon ich weer', over zijn slapende zoontje en de grootse angst die ontstond toen hij geboren werd. ,,Het raakt me zelden als het over grote dingen gaat. Dan denk ik, jaja, het zal wel.’’
Soms dringt ook de narigheid zich een liedje binnen. Zoals de mri's, medicijnenen chirurgijnen in 'Vrie mit mich'. Of in 'Processie' het Willem-Alexander-industrieterrein, dat vroeger een veld was waar zijn zus bloemen plukte.
Verder beschrijft Reinders een wereld van klein geluk en opbeurend optimisme, zonder tegenstellingen of hoofddoekjes. ,,Nou, in de tijd van 'Processie' droeg mijn moeder zoals alle katholieke vrouwen een hoofddoekje. Dat is pas dertig jaar geleden. Nee, het was niet verplicht, maar ze deden het allemaal wel. En er is een liedje waarin een moskee voorkomt.’’ In 't Kruutsbeeld op 't kruutspuntj' zingt Reinders over de komst van de protestanten naar het dorp. Die gingen naar 'kerke sónger beelde, sónger heilige en mit gein Latien.' Iets verderop gaat het over de moskee die later nog in Helden kwam te staan: 'In godsnaam: laot idderein 't zien'. ,,Die moskee die in brand werd gestoken stond in ook Helden. Een meneer dichtte me in een brief profetische gaven toe, omdat ik dat liedje al eerder geschreven had. Maar dat is onzin."
Het nieuwe nummer 'Eene Gek' gaat over de angst van een treinreiziger die zich beseft dat één gek genoeg is om een ramp te veroorzaken. ,,Bij optredens is dat een beetje een breuk in de avond. Maar het hoort erbij, het is zo goed."
Een goed liedje helpt je van de wereld af, het tilt je op: ,,Je moet met de voeten van de grond. Zo'n liedje speel je de hele dag door. Het schrijven ervan is de allergrootste kick.’’
Reinders ruimt tegenwoordig van alles op, van cd's tot de piano uit zijn conservatoriumtijd. ,,Ik had eerder het bijgeloof dat het slechter zou gaan als je zoiets wegdoet, omdat je iets van je basis verliest. Maar nu denk ik: het gaat om wat er in je hoofd past. Afgeven, hup, weg."
Maar wat hij flink blijft bijkopen zijn boeken over het schrijven van liedjes. ,,Ik heb er nu tachtig. Door de laatste ben ik een systeem begonnen op de computer waarmee ik uitreken of alle zinnen even lang zijn. Ik ben nogal een broddelschrijver: vaak blijven er nog wat woorden over als de melodie al op is.’’ Dat overkomt ook Bob Dylan vaak. ,,Misschien heb ik dat wel van hem. Zijn songboek heb ik stukgespeeld, ik neem het altijd mee op vakantie. Ken je 'Let me die in my footsteps'? Geweldig toch.’’
Gé Reinders op tournee
De cd 'Blaos mich nao hoes' is te bestellen via 'www.g-reinders.nl'. Reinders speelt vandaag in De Regentes in Den Haag en binnenkort in Nijmegen, Bergeijk, Deventer, Rijssen en Arnhem.
