naar Pé & RinusTOAL EN TAIKEN
TIEDSCHRIFT VEUR GRUNNEGER KULTUUR
37e JOARGANG - NUMMER 1
meert 2019Toal en taiken
op het web
SPAIGELPROATJE
Peter de Haan van Pé en Rinus
Vorig jaar ging het niet zo goed met de zanger-gitarist uit Zuidhorn. “k Haar bloaskanker in n agressieve vörm. k Heb vief moand chemokuren had. Doar mos ik van herstellen. Dat heb ik redelek goud kinnen volbrengen en nou is t te hopen dat t allemoal weg is. t Liekt der wel op. k Heb wel wat ongemakken veural deur dij chemokuren. Doarom heb ik n doof gevuil in mien vouten en in mien vingers en dat bevordert mien gitaarspeulen nait. Dat kin wel n joar duren mor dat kin ook wel weer wat beter worden. Dus dat hopen we din mor. k Mot nog wel wat aan mien conditie waarken want t is n zwoare operoatsie west. Mor k mot zeggen: t gaait de goie kant op.”
Farmaciestudent Peter de Haan (Loppersum, 1956) ontmoette Frank den Hollander (Middelburg, 1957) bij Albertus Magnus in Groningen. “k Speulde in n bandje mit n farmaciestudent dij bie mie in t joar zat. Dij was lid en doarom konden wie bie Albertus gebruuk moaken van n oefenruumte. Mor toun wör hai lid òf en ik docht: dat wil ik ook wel ains perbaiern. Boutendes kinnen we din gebruuk moaken blieven van dij oefenruumte. Dus ik bin lid worden van Albertus Magnus. Doar haren ze ain keer per joar t songfestival, mor zeg mor bonte oavend. k Dee n Elvis Presley-act. Frank dij dee mit Hans Gerritsen, de loatere gedeputeerde dij piano speulde, n act en zo kwammen we mekoar tegen. Wie warren wel content over mekanders optreden. We kregen t over meziek en welke lp’s wie in de kast stoan haren.”
“n Joar loater is ons eerste laidje kommen. Dij jongen in dat laidje haite Rooie Rinus. Frank speulde dat typetje. Wie mozzen ons opgeven en ik mos veur miezulf ook n noam bedenken. Dat wör Pé Daalemmer en Rooie Rinus. Dat was in vief minuten bedocht. Wie bleven onder dij noam deurgoan en op dat songfestival sluig dat laidje bie t publiek oardeg aan. Dat was Appelscha, Geziena.”
“Kört doarnoa was der n lustrumfeest op Albertus. Wie dochten: din motten we doar ook mor n poar laidjes veur bedenken. Dat bandje woar ik in speulde haitte Central Heating. Doar haar ik ook al n poar laidjes in t Grunnegs veur schreven soamen met de zanger, Ep Oosting. De Lopster toren dat haar mien buurman, domie Van Leeuwen schreven. Doar haar ik n rock ’n rollachtege versie van moakt. Zo is dij ook in t programma opnomen.”
“k Laip wel ains deur de Herestroat. Doar stonnen stroatzangers, laidjes van Bob Dylan of van de Beatles te zingen. Verder haar je allenneg Jan de Roos. k Docht: t zol mooi wezen om n moal wat in t Grunnegs op stroat te doun. Loaten wie dat n keer doun as we n stuk of vief, zes nummers in t Grunnegs hebben. Zo is dat begonnen.”
De Zeeuw Frank den Hollander spijkerde zich razendsnel in het Gronings bij. “Frank is wel n toaleg persoon. Hai kwam noar Grunnen om Engels te studeren en hai haar der wel interesse veur. Hai woonde mit n stel Grunnegers op koamers an t Botterdaip. Dij jongs kwammen allemoal oet Stadskenoal en dij kontraainen. Dij konden beheurlek knaauwen. Frank von dat wel mooi en haar der ook gevuil veur en veul plezaaier in. Dus hai perbaaierde mit te zingen as der laidjes in t Grunnegs waren. Frank was ook goud gebekt. Hai haar aaltied wel n verhoaltje as wie doar stonden. Der ontston n sfeertje, n kombinoatsie van zang mit n verhoaltje der bie. Dat sluig aan.”
“Wie speulden aaltied eerst twij laidjes van The Kinks. Din kwammen der wat mìnsen om ons tou stoan. Der was wat gezelleghaid en din gingen we verder mit onze Grunnegse laidjes. Wie deden ook nog wel n poar acts dij wel n beetje ons aigen waren mor nait in t Grunnegs. Frank dee aaltied Apache van de Shadows mit zien ‘deurzichtege venstergitaar’, zien kazoo. Dat was n act dij bie t publiek goud aansluig en Buona Sera van Louis Prima. Doar haren wie ook allebaaide n lp van in de kast stoan.”
“Dij eerste tied haar je nog gain vergunnens neudeg. Mor loater kwammen der aal meer stroatmuzikanten. Boetendes wie haren sums n enorme schoare mìnsen om ons hin en din roakte de haile stroat soms n beetje verstopt. Zeker as wie aan t begun van de Herestroat stonden. De winkeliers begonnen te kloagen. Ik leuf dat dat veur de gemainte de aanlaiden west is om te zeggen: ‘Wie motten nait teveul van dit soort muzikanten hebben, want din kriegen we doar problemen mit.’ Dus mos je n vergunning aanvroagen veur n hail joar. Mor t wör aal strenger en mos der per keer n vergunnen kommen. Dus mozzen wie van te veuren plannen. Frank was stopt mit Engels en mos in militaire dainst. Dij kwam in t weekend voak thoes. Ik dee veur mien studie underzuik op Texel en kwam in t weekend ook voak thoes. Dus dochten we: din goan we even speulen op zotterdag. Mor din haren wie gain vergunnen. Dat was flink lasteg. Mor wie haren nog n ol vergunnen. Doar ston gain doatem op. Doar kwammen we wel ains mit vot. Din haren we inderdoad controle. De plietsie kwam laangs en din laiten we ons vergunnen zain. Dij was al laank verlopen mor doar keken ze verder nait ains noar. Ze haren t publiek ook tegen natuurlek. Dij wollen dat wie deurspeulden. Dat gaf wel voak mooie tafrelen. t Was n mooie tied.”
“Bie de optredens op stroat haren wie aaltied n kovvertje bie ons. Doar ston ons telefoonnummer op. Dus dij optredens dat was veur ons mooie promootsie en rekloame. Henk Binnendiek van Radio Noord haar ons ook zain. Hai belde ons en zee: ‘Wie binnen wel interesseerd. Willen joe n moal in de studio n poar nummertjes speulen?’ Dat is gebeurd in t veurprogramma bie Harry Rijnbergen van de Ro-d-Ys, Dij had n nije band, Harley Jay. Wie hebben toun vief laidjes doan en doar wör op reageerd deur lu van de studio in Waskemeer. Dij wollen wel n ploatje mit ons opnemen, n singletje. Mor wie zeden: ‘Wie binnen der nog nait hailemoal kloar veur. Wie willen eigenlek dat onze nummers live opnomen worden. Wie vinden de sfeer hail belangriek want de reacties binnen toch wel n onderdail van t gehail. Wie willen wel dat dij sfeer dij wie op stroat hebben zo goud meugelk overkomt op dij ploat.’ Ze zeden: ‘Dat kin wel. Din zörgen we dat der n man of twinteg publiek biekomt.’ Dat leek ons wel wat, mor wie zeden: ‘Joe motten nog even wachten want wie willen n lp moaken en din motten we minstens twaalf, dattien nummers hebben. As je ain singletje opnemen, din komt dij sfeer nait goud over en wie hebben de Spar als rooie droad in ons laidjes zitten. Hartstikke mooi dat ie dat ons aanbaiden mor wel n beetje mit ons wìnsen.’ Zo is dat ook goan. Oeteindelek is t allemoal lukt.”
“Dij jongens in Waskemeer zeden: ‘Wie zörgen dat dij ploat goud distribueerd wordt. Wie hebben contact mit ploatenmaatschappijen. Oeteindelek hebben ze Telstar, Johnny Hoes en zien dochter Jacky, vonden en dij wollen wel. Of ze nou wel deurharen wat wie hier doun? Mor oeteindelek hebben we toch zegd: ‘Loaten we t mor doun.’ Mor din mozzen we zulf wel viefhonderd ploaten oafnemen. Wie hebben de knoop deurhakt.”
“Vanoaf dij tied tot 10 meert 1982 haren wie veurintaikenliesten bie onze optredens. Wie zeden zulfs: ‘Din kommen we ze langs brengen.’ Bie mien studie haar ik op t prikbord liesten ophangen en bie Engels en zo haren wie zo’n drijhonderd mìnsen dij intaikend haren. Toun dochten we: nou stoppen we want dij andere twijhonderd dij roaken we ook wel kwiet. Mor toun dij ploade oetkwam, mozzen wie ze wel rondbrengen. Bie Farmacie en bie Engels was dat nait zo moeilek. Mor bie zo’n optreden din kwammen de mìnsen van heinde en verre. Dij taikenden ook wel in. Dus doar hebben we wel even goud waark van had. Aan de aander kaant was t ook wel n haile mooie en leuke actie. Met wat vrunden mit twij auto’s, Frank mit n stel jongens en ik mit n stel in n auto deur de pervinzie. Op n gegeven moment waren we dij ploaten wel kwiet. Doar haren we toch haile leuke herinneringen aan.”
De Spar is een terugkerend element in de liedjes. “Wie vonden t wel grappeg om dat op onverwachte momenten, woar dat n beetje paazde, der in te gooien. Eerst was t ain laidje. Toun warren t twije en din kin je wel bedenken hou dat ontstaait. Mien olders haren n Spar supermarkt. As der in de zummeroavend voetbal was, din dee ik ook mit in t Sparteam. Dus ik haar zo’n t-shirt. k Haar ook al ains n laidje moakt soamen mit mien bruier woar de Spar in veur kwam. Zo kwam dat allemoal n beetje biemekander. Op n gegeven moment kreeg de organizoatsie Spar Noord der ook lucht van en kregen we te heuren wie willen joe wel n beetje sponsorren. Mor doar binnen we nooit op ingoan. t Mos wel n gimmick blieven boeten de Spar om. Mor toun wie onze lp-prezentoatsie haren in t Grand Theater stonden der aal deuzen vol mit pinda’s, n kedootje van de Spar. Dus dat was wel mooi.”
In november 1984 gaf het duo een afscheidsconcert in de Stadsschouwburg. “Wie haren n poar haile intensieve joaren mit Pé en Rinus. En ik docht: k mot nou ook wel n keer mien studie ofmoaken. t Combineren wör toch wel n beetje wat lasteg. Wie vonden t zo mooi om op te treden en doarveur ontbrak aigenlek de tied. t Kwam der ook nait meer van nije nummers te schrieven. Misschain was de inspiroatie ook n beetje vot. Wie haren t mit ons repertoire al wel n beetje moakt. Dus d’r was nait zoveul drang om nije nummers te schrieven. De mìnsen dij interesseerd waren, haren t ook wel zain. De verrazzen was n beetje vot. Der waren zulfs mìnsen mit spandouken mit Spar. Mìnsen op t verkeerde bain zetten, dat was der nait meer bie. Ze zongen alles mit. Dus dochten wie: din zit der niks anders op. Wie moaken n stop en kieken loater wel weer ains of we wat anders doun goan. Dat is dus n beetje oafschaid van dit repertoire. Wie konden wel verder goan mit Pé en Rinus. Mor wie hebbben drij joar aander dingen doan. Wie warren aaltied goud bevrund bleven en wie haren wel weer zin om ons van n aander kaant zain te loaten. Toun dochten we: wie goan n nij programma moaken mor din iets meer theatraal.” Zo werd de Bende van Baflo Bill geboren.
“Het het ons wel verboasd houveul mìnsen der nog belangstellend veur dij ollle Pé en Rinus-laidjes waren. De verkoop van dij lp luip as k wait nait wat. Dat ging mor deur. Nou worren der wat minder verkocht want zoveul minsen willen gain lp’s of cd’s meer. Oeteindelek binnen der van dij lp’s plus dij cd’s meer as honderddoezend verkocht inclusief de Bende van Baflo Bill. Mor veural dat Pé en Rinus bleef kennelk toch mor hangen. Ook bie mìnsen van nije generoaties. We heuren regelmoateg dat der ook weer jong publiek stait veur ons. Je heuren ook aaltied dat studenten dij in Grunnen goan studeren dat mitkriegen. Dat Pé en Rinus-repertoire dat heurt der n beetje bie. Dat is veur ons n reden west om t olle repertoire van Pé en Rinus toch ains n keer life te bringen en dat nou Op verziede in Waskemeer revisited oetbrocht is.”
“Wie haren ook al wel ains zegd: ‘Het zol wel leuk wezen om n keer Pé & Rinus the movie of Pé & Rinus de musical te doun.’ Omdat dat ook wel n beetje n trend is. Oeteindelek hebben we kozen veur Pé en Rinus the movie. Dat was dus de aanlaiden om perzies 35 joar loater ook weer in t Grandtheater dij olle lp Op verziede in Waskemeer te speulen. We hebben ook bedocht om n film over ons te moaken. Dat is dus t hele verhaal achter de halve waarheid.” Het is een soort parodie met ondermeer Erik Harteveld. “Dij dut t ook goud.”
Op de concert-dvd is de sfeer van het optreden goed te proeven. Het begint met een kort voorprogramma zoals vroeger op straat. Daarna volgen de nummers in dezelfde volgorde als op de oorspronkelijke plaat. Het eerste liedje is Appelscha, Geziena. “Dij hebben we eigenlijk op stroat zelden speuld. Dat was n beetje teveul richt op de studentenverain en dat was veur t algemaine publiek op stroat wat minder geschikt.”
Schiermonnikoog is een soort protestsong volgens het duo. “Wie stonnen op Grode Maarkt en wie lazen in kraant dat ter stemmen opgingen om auto’s op Schiermonnikoog tou te loaten en toun hewwe doar t begun van t laidje schreven.”
Peter leeft zich muzikaal helemaal uit in het Engelstalige Verliefd. “Dij heb ik n keer tussen twaalf en drij ’s nachts schreven. Misschain haar ik Verliefd n beetje aans nuimen motten.”
Alcohol is een van de toppers van het duo. “t Is n nummer van de Kinks. Doar heb k de muziek nait veur schreven. Veur t songfestival veur Albertus zol dit laidje zongen worden. Mor Frank zat in dainst. Mit n braifwisseling, want internet haar je nog nait, hebben we toun mekander n beetje toustuurd. De aine dij vulde t weer aan. Zo is dit laidje tot stand kommen.” Nu is er een nieuwe versie. “Dat is n verdainste van Frank. Dij het dat nije couplet schreven. As wie nou n keer optreden is t ook wel weer hail leuk om dat soort veranderingen te heuren.”
In Hé Doe staat de bekende zin ‘Moar t kin mie niks verschelen want schelen bennen de mooisten nait!’ centraal. “Dat zeden wie vrouger wel.”
Zomerhit NL is een ironisch lied over buitenlandse vakanties en dus een soort voorloper voor het later geschreven Hoornse plas. “Blief mor lekker thoes want hier is ook genog t beleven. Doarveur huif je ook nait votgoan.”
“Overspel is n laidje dat ik al mit Central Heating speulde mor din mit n Engelse tekst. t Is moakt deur de zanger van Central Heating. Dij heb ik in t Grunnegs vertoald.”
Plattelandsvrouwen kreeg een eigentijdse tekst mee. “Dat slagt enorm aan. Bie de optredens doun we wel nog even de olle tekst en din komt dij nije versie.”
In Rock n Rollmeid, een Nederlandstalig rock n rollnummer, leeft Herman Grimme zich op toetsen helemaal uit. “n Mooie solo speult hai doar. In Waskemeer haren we nog aander muzikanten, woar ik mit speulde in Central Heating.” Maar de toetsenist vertrok naar de andere kant van het land. “Toun is Herman Grimme der biekommen.”
Carnaval in t Noorden is ook een echte topper die met een gedeeltelijk nieuwe tekst nog een kritische blik op de Blauwestad werpt.
Vanaf Lopster Toren neemt de elektrische gitaar de plaats van de akoestische in en gaat het er wat steviger aan toe.
Het laatste nummer van de Waskemeer-lp, Jelle gaat lekker is Nederlandstalig “Ep Oosting het n groot aandail had in dij tekst. Wie warren achttien, negentien jaor en toun is dat laidje al schreven. Dus veurdat Pé en Rinus beston.”
Na deze compleet nieuwe Waskemeerversie volgen enkele ‘bonustracks’ daarbij Zundagoavendblues. “Op mien vieftiende bin ik noar Delfziel verhoesd. In mien studententied lifte ik voak van Delfziel noar Grunnen. Doar is dij ervoaring vandoan. Mor ik heb der wel n beetje bie bedocht.” Ook Hoornse plas is een succesnummer. “Op n gegeven moment kwam Carmen Schilstra der bie en dij speulde mien vraauw Gré. Zai het n prachtege stem en zong din mit mie de Hoornse plas. Din zong Frank de stem van Julio Iglesias. Dizze keer het Mervyn Gerds dat doan.”
Herman Grimme schreef aan het disco-achtige Framenummer mee.
In het laatste nummer Baukelien werpt het duo nog een blik op de teloorgang van de V&D.
Voor de eerste verzending van het pakket (met 1 lp, 1 cd en 2 dvd’s in originele pizzaverpakking) waren er nog wat problemen. “Der was n foutje moakt en toun mozzen we de dvd’s nog weer verpakken. Der was de ain noa leste versie inkommen en der was wat in de oaftiteling nait goud. Wie hebben der veur kozen om dat te corrigeren. Dus t wor even wat loater.”
Het enthousiasme van het duo en de band straalt van alle schijven af. “Gelukkeg was der nait zo veul van te maarken, mor dij zaikte van mie het natuurlek nog wel wat doan.”
Toch wordt er al weer nagedacht over nieuwe plannen. “Ik hoop dat ik weer wat energie krieg. Dat mout goudkommen want ik krieg nou echt weer zin om veul dingen aan te pakken. Ik bin ook zo’n beetje n joar nait aan t waark west. k Heb n aptaik in Hoogkerk en dat lukte mie gewoon nait deur dizze omstandegheden mor doar goa ik ook weer mit begunnen. k Goa zeker weer tied besteden aan meziek en nije dingen mit Frank. Zo hebben we dat ook mit ons baiden ofsproaken. Dat we der tied in stoppen en weer wat nijs bedenken. Doar hebben we hail veul zin aan. Blift natuurlek even ofwachten wat komt natuurlek, mor ik heb der wel vertraauwen in dat we doar soamen weer leuke uurtjes aan goan beleven. Dat we weer mit wat leuks op de proppen kommen kinnen.”
Pé en Rinus: Op verziede in Waskemeer, revisited,
€49,95 exclusief verzendkosten (sjaak-nout/webshop.nl)
naar Pé & Rinus