magazine
van folk tot
wereldmuziek
10 november 2016 |
NEWfolkSOUNDS op het web |
Het rommelt in Groningen
Dat het af en toe ondergronds rommelt in Groningen is langzamerhand wel bekend. Hoewel er nog steeds Groningers zijn die de aardgasbel een geschenk uit de hemel noemen omdat ze er de directe economische voordelen van plukken, voelen de meeste Stadjers en Ommelanders zich bekocht. Velen ondervinden er zelfs slapeloze nachten van.
Niet vreemd dus dat er al diverse protestliederen over de gevolgen van de gaswinning zijn geschreven. De liedjes variëren van subtiel (Harrie Niehof: Rimpeling) via hulpvraag (Marlene Bakker: Loat Grunnen nait zakken) tot hartekreet (Roberto Tan ft. Erwin de Vries: De schok). Maar zij zijn niet de enigen. Ook andere Groninger formaties zoals Kangoeroe Plof, K Twije en het Eerste Grunneger Baaiermer Mannenkoor (uit Bedum dus) zetten hun onrustgevoelens om in muziek.
Wat opvalt, is dat ook niet-Groningers zich het lot van de Noordelingen hebben aangetrokken. Zo schreven Maartje en Kine (twee cabaretières uit Delft) Groningen rhapsody met de Bohemian rhapsody van Queen in het achterhoofd en met een knipoog.
De nieuwste loot aan de allochtone protestliedstam is Joost Belinfante, vooral bekend van CCC Inc. en Doe Maar. Sinds het debacle van de Blauwe Stad volgt hij de ontwikkelingen in Groningen op de voet. Hij schreef en zong Groningen zich zelf begeleidend op de viool.
Het lied werd al enkele keren uitgezonden in Twij deuntjes veur ain cent. Dit programma wordt al ruim zeventien jaar – iedere werkdag, ‘s avonds van zes tot zeven gepresenteerd door Henk Scholte vanuit de studio van Radio Noord. En juist daar ligt het epicentrum van nogal wat bovengronds gerommel. De directie van RTV Noord heeft namelijk besloten onder druk van bezuinigingen om het programma per 1 januari 2017 te stoppen.
Dat is jammer. Dat wordt niet alleen uitgesproken door de liefhebbers van streektaalmuziek, maar ook door folkliefhebbers. Scholte, die ook zanger is bij de traditionele streektaalgroep Törf, combineert namelijk streektaalartiesten uit heel Nederland (met het accent op Groningen) en het buitenland met interessante folkmuziek. Dit doet hij samen met zijn producent en ‘man aan de knoppen’, Rolf Schreuder. Maar bovendien ‘ondertitelt’ hij zijn muziek met interessante wetenswaardigheden; overigens geheel in het Gronings.
Het besluit van RTV-Noord heeft veel losgemaakt. Al direct na de bekendmaking ontstond er een protestactie op Facebook: Twij deuntjes mot blieven. Een van de initiatiefnemers was Marlene Bakker: “Henk Scholte en Rolf Schreuder zijn het kloppend hart van het geluid van Groningen.” Anderen sloten zich aan bij het protest. Toneelschrijver en zanger-liedschrijver Jan Veldman: “Durf en avontuur in muziek, streektaalmuziek in dit geval, kom je zelden tegen. Henk is een parelvisser, hij vindt wat niemand vindt, hij weet wat niemand weet. Het gaat bij hem niet om ‘wat de mensen nou eenmaal willen horen’.” Harry Niehof: “n Aigenwies pergramma, nait om t geld, mor oet pure zendingsdrang…. Reden veur tröts, reden veur voortbestoan.”
Bas Schröder van Swinder legde het accent op de folk en wereldmuziek: “De man die de meest obscure doedelzaksolo uit Peru weet op te sporen, het schapenkoor uit Schotland op de kaart zet, en als geen ander kan enthousiasmeren voor een fuga op de Finse alpenhoorn moet van de radio. Dat is ronduit een schande.” Schröder maakte bovendien de videoclip Henkie mot blieven. Fries Wolma leverde de videoclip Twij deuntjes dij mout blieven en anderen volgden.
Bert Hadders noemde het verdwijnen van het programma ‘een ernstige verschraling van de ether en het culturele leven in de provincie’. Kunstenaar Geert Schreuder schilderde een protestschilderij en er werden protestbijeenkomsten georganiseerd.
Dat deze door de omroep veroorzaakte beving niet in Groningen bleef steken, blijkt uit de reacties in de rest van het land. Het radioprogramma Spijkers met koppen dook in de kwestie. De Volkskrant benoemde in een artikel onder meer de kwalificaties van de presentator: “Een wandelende encyclopedie, een schatgraver, een parelvisser.” Ook uit andere delen van de wereld sluiten zich mensen bij het protest aan want Twij deuntjes kent veel internetvolgers.
De directie van RTV Noord blijft zwijgen. De regionale zender zal zich na 1 januari gaan richten op nieuws en sport. Bert Hadders weet wat dat gaat betekenen: “Het nieuws in Groningen laat zich meestal kort samenvatten: ‘De aarde beeft, het weer is kut en FC Groningen heeft verloren’.”
Volgens RTV Noord-hoofdredacteur Mischa van den Berg blijft er aandacht voor streektaalmuziek bestaan. Dat zal dus wel neerkomen op het futloos plaatjes draaien zoals al op de vele andere zenders gebeurt.
Juist op punten waar een regionale zender het verschil kan maken, laat RTV Noord het afweten. De vertrossing is helaas al afgedaald tot regionaal niveau. Maar voorlopig blijft het rommelen in Groningen.
