4 oktober 2006 |
Dagblad van het Noorden op het web |
INTERVIEW • GRONINGER FOLKGROEP TÖRF
PRESENTEERT NIEUWE CD 'OLIPODRIGO'
'We zijn geen museumstuk, we blijven in ontwikkeling'
Tieners waren het nog, de jongens die halverwege de jaren zeventig de Groninger folkgroep Törf oprichtten. "Ook toen had hij al een baard", lacht Eddy de Jonge, wijzend naar Henk Scholte. Na meer dan dertig jaar gelden de mannen met hun band als schatbewaarders én vernieuwers van de Groninger cultuur. Het heeft even geduurd, maar vijf jaar na Op Roemte wordt zaterdag de nieuwe cd Olipodrigo gepresenteerd.
Door Peter van der Heide
GRONINGEN . Zanger Henk Scholte (Stadskanaal,47) en bassist/componist Eddy de Jonge (Musselkanaal, 49) zijn al drie decennia de drijvende krachten achter Törf. Sinds kort bevinden ze zich ook tijdens kantooruren in elkaars nabijheid in het pand van de Groninger Archieven, waar De Jonge directeur is en Scholte consulent is voor het Huis van de Groninger Cultuur.
Het kan nauwelijks toeval zijn dat werk en hobby zo verweven zijn. Waar De Jonge als socioloog begrippen als achtergrond en identiteit wat rationeler ontleedt, druipt bij Scholte de passie er vanaf. "Vlamingen en Duitsers zijn trots op hun identiteit, Nederlanders gaan heel vrijblijvend met hun cultuur om."
Scholte, ook presentator van het streektaalprogramma Twij Deuntjes Veur Ain Cent van RTV Noord, kan zich er over opwinden. Dergelijke bespiegelingen horen thuis in een gesprek over Törf. De groep maakt gebruik van instrumenten als cittern, blokfluit, accordeon, doedelzak en darbucca, maar is toch helemaal van deze tijd. Ze fungeert ook nog eens als conservator. "Maar we zijn geen museumstuk", benadrukt De Jonge. De benadering van Törf is volgens hem vrij uniek in Nederland. Hij kent ze tenminste niet, groepen die sterk teruggrijpen op een eeuwenoude traditie maar toch continu in ontwikkeling blijven.
Dat Törf iets bijzonders doet, ontging ook The Rough Guide niet. Het belangrijke Engelstalige naslagwerk over roots, wereld- en volksmuziek noemt Törf speelt Beukema uit 1998 "the best Dutch roots record yet". Op die bewuste cd staat de dansmuziek centraal die door J.P. Beukema omstreeks 1850 in Leens geschreven werd. Törf ontrafelde de bij toeval ontdekte handgeschreven stukken en kon zo de wereld verblijden met werk dat nog niemand kende. "Nu wordt die muziek ook gespeeld op folkbals (soort dansfeesten die aan populariteit winnen, pvdh) in België. Wist je trouwens dat op die underground folkfeesten gemakkelijk tweeduizend jongeren komen? Die vormen een soort tegenhanger van het pillenslikkende technovolk", legt Scholte uit.
Op Olipodrigo combineert het tot zevental uitgebreide Törf onder meer invloeden uit Italië, Zweden Ierland en klezmer, al blijft het uitgangspunt Groninger folk. Olipodrigo is overigens afgeleid van het Spaans en betekent vrij vertaald in het Gronings ratjetoe. Die mengelmoes van Törf valt buiten de gemakkelijk toegankelijke wegen. "Ze weten niet wat ze missen". zegt De Jonge. Hij klinkt onverschillig over het gebrek aan optredens in de Nederlandse folkclubs. Scholte vult hem aan, zoekend naar een verklaring: "Onze muziek is niet generatiegebonden en zet aan tot nadenken, daar moet je even bij gaan zitten en naar luisteren. Dat moet ook kunnen, we leven tenslotte in jachtige maatschappij. Bij ons staat de tijd even stil."
Nee, ook in het Noorden vindt Törf volgens Scholte en De Jonge nauwelijks aansluiting bij andere artiesten. Goed. De Jonge vergezelde Linde Nijland van Ygdrassil nog op haar tournee toen ze werk van Sandy Denny vertolkte. Het bracht hem naar Nederlandse folkclubs die doorgaans de deuren gesloten houden voor Törf. Het maakt de mannen na al die jaren niet meer uit. Eens in de zoveel tijd zullen ze van zich laten horen via een cd en een aantal optredens voor liefhebbers. En als er na verloop van tijd duizend, of als het echt goed gaat drieduizend exemplaren zijn verkocht, dan heeft Törf al wel inspiratie gevonden op het Hogeland of in het werk van een bijna vergeten Groninger dichter of schilder. "Wij bestaan nu al zo lang", stelt De Jonge, "dat het helemaal geen zin meer heeft om uit elkaar te gaan."
