VPRO-gids, nr. 29, 18 juli 2009 |
De VPRO op het web |
Gijs geeft een feestje
Gijs Jolink: 'Iedereen drinkt een biertje en er zijn nooit problemen. Er is veel sociale controle en dat is goed voor de sfeer.
Ons kent ons, gemoedelijk.'
De Achterhoekse Zwarte Cross is met 100.000 bezoekers het grootste meerdaagse festival van Nederland. De VPRO doet uitgebreid verslag van dit spektakel, waar alle bezoekers volgens organisator Gijs Jolink drie dagen 'een beetje met mekaar hen doen.'
TEKST EN FOTO'S HUGO HOES
Je bent een Tukker!
Gijs Jolink: 'Nou, ja, nee... ik ben in Enschede geboren en op mijn tweede naar de Achterhoek verhuisd. No hard feelings. Ik zie ook niet veel verschil tussen Tukkers en Achterhoekers. Wat taal noch cultuur betreft.'
En geen boer maar een organisatie- en bestuurskundige. Komt goed uit.
'Prima toch. Studeren is mooi, want dan leer je wat en ontmoet je andere mensen. Daar heb ik nooit spijt van gehad.'
Dit wordt de dertiende editie van Zwarte Cross. Wat dacht je in 1997, ik organiseer een popconcert en loop binnen?
'Nee, wij waren eigenlijk muzikant en op een gegeven moment hadden we besloten om er met onze band Jovink en de Voederbietels helemaal voor te gaan. Alle andere ambities en hobby's moesten wijken. We gingen dichterbij elkaar wonen en schrapten verjaardagen van oma's en dat soort dingen. Dus een plaat opnemen en singles uitbrengen. Toen die singles niet direct aansloegen konden we gaan afwachten, of iets organiseren. En dat werd de Zwarte Cross. Klein begonnen op een weiland bij een boer in Hummelo. Paaltjes in de grond, tent neergezet, muziek maken, crossbaan erbij en iedereen mocht meedoen. Gratis entree en zo begon het feest.'
En jaarlijks verdubbelde het bezoekersaantal.
'Ja, maar dat kan met 100.000 bezoekers niet meer.'
En tot veler verrassing nu bij de VPRO.
'Dat heeft inderdaad nog wel wenkbrauwen doen fronsen. Toch past de VPRO best goed bij die Zwarte Cross. Het is een verrassingsfestival waar je constant dingen ziet die je niet verwacht. Drie jaar geleden is er een aparte kinderweide bijgekomen terwijl iedereen dacht, motorcross en kinderen dat is geen goede combinatie. Maar kinderen moeten juist mee. Een jaar later kwam er theater bij. Dat was vloeken in de kerk. Toch is het goed voor de balans tussen enerzijds de van-dikhout-zaagt-men-plankendingen en anderzijds de fragielere onderdelen. Een mooie metafoor voor het leven. Vorig jaar een metalweide. Kwamen er allemaal gasten verkleed als vleermuizen. Weer een toevoeging, en de samenwerking met de VPRO zou je ook in dat licht kunnen zien. We hadden een Zwarte Cross-journaal bij SBS6, en zij versloegen het op hun manier, maar de cross bij de VPRO is een grote stap vooruit. Dat is toch de cultuuromroep. Ben zelf lid, mijn ouders zijn al ruim dertigjaar lid, dus ik ben best trots.
De VPRO zal er andere dingen uitlichten dan SBS 6.
'Dat denk en hoop ik ook. Want dat er gefeest wordt en bier wordt gedronken is duidelijk en hoeft niet meer benadrukt te worden. Voor de goede orde, dit is geen wanhopige schreeuw om erkenning en we willen ons zeker niet beter voor doen dan we zijn. We zijn geen sophisticated festival, maar wel origineel. je kunt er van houden of niet maar de formule is uniek. We doen ook dingen die totaal geen zin hebben. Zo bouwen we dit jaar een toren van zeventig meter hoog. De kerk bij ons in Hummelo is 28 meter en dit wordt de hoogste tijdelijke toren die ooit gebouwd is. Daar gaat een stuntman met een motor afspringen; vinden we gewoon mooi.'
Heeft de keus voor de VPRO invloed op het programma?
'Nee, maar het sterkt ons in het idee dat we toch wel wat niveau hebben zo her en der. Daarmee bedoel ik niet serieuze theatervoorstellingen of een vingertje van: dit is Cultuur, maar meer dat mensen al zappend zelf hun programma samenstellen. Het mag best ruig en grof zijn, als het maar niet plat is. Dat is de nuance. Niet alles hoeft Cultuur te zijn want dan moet het crossen eruit en is het de Zwarte Cross niet meer. Wel hopen we dat onze bezoekers hierna eerder elders ook eens een band of theater bezoeken, want voor veel mensen is die drempel nog vaak te hoog.'
Toch een soort missie.
'Bijna wel... maar toch niet. We willen gewoon mensen plezier laten hebben.'
Een cross combineren met een festival lijkt me een logistiek drama.
'Het is een heel geregel, absoluut. Maar goed, het zou natuurlijk onzin zijn om het te doen op de manier die logistiek het makkelijkste is want er zijn al genoeg festivals die alles vanuit de productie en niet vanuit de klant bekijken.'
Jullie doen wat jullie zelf leuk vinden.
'Precies.'
Dat kan toch niet meer als je zo groot wordt.
Waarom niet?
Regelgeving, burgemeester, vergunningen.
'Je moet kijken wat nog wel kan in plaats van wat er niet meer kan. En dat is best veel.'
Maar de groei is eruit.
'Ach, dat zei men ook al bij tien-, twintig-, en veertigduizend bezoekers. En van de gemeente mogen we dit jaar groeien van 50.000 naar 65.000 bezoekers per dag. Er is overigens wel een kans dat de Zwarte Cross de grens over gaat. Een buitenlandse partner wil dit concept samen met ons gaan exporteren.'
Is dit festival Achterhoeks?
'Ja, al zit daar een zekere paradox in. Want Achterhoekers zijn over het algemeen rustig en bescheiden en blazen niet te hoog van de toren, terwijl wij dat allemaal juist wel doen. Toch is het Achterhoeks. Iedereen drinkt een biertje en er zijn nooit problemen. Het is "een beetje met mekaar hen doen." Er is veel sociale controle en dat is goed voor de sfeer. Men kan beter elkaar corrigeren dan dat de security of de politie moet optreden. Ons kent ons, gemoedelijk. Het heeft iets lokaals.'
Een dorpsfeest.
'Zo zou je het wel kunnen zien. Ik heb niets tegen een dorp.'
In de huisregels staat dat bezoekers niet in de modder mogen rollen. Wat flauw.
'Om de een of andere reden denken sommige mensen dat dat er bij hoort en dat wij dat toejuichen. Nee dus, bezoekers mogen dat niet. We houden wel van primitief, maar niet van zo primitief.'
Wie had je, behalve AC/DC nog meer willen boeken?
'We zijn bezig geweest met The Offspring, Live en Black Rose. Is allemaal niet doorgegaan. Hank Williams III zou komen, gaat ook niet door. Jammer, want daarmee hadden we extra bezoekers kunnen trekken en vermaken. Zou ook goed zijn voor de spreiding op het terrein. Aan de andere kant is het wel cool dat we zonder grote namen zoveel mensen kunnen vermaken. Nu zul jij natuurlijk zeggen "je hebt makkelijk lullen wantje kunt die grote bands niet krijgen."'
Je hebt makkelijk lullen want je kunt die grote bands niet krijgen.
'Dat is ook zo. Toch denken we dat op lange termijn niet teveel grote namen willen. Dus niet met 50.000 mensen naar één band zitten kijken. Is te onpersoonlijk en niet goed voor de sfeer. Daarnaast willen we de entreeprijs laag houden. Bij U2 betaal je tachtig euro en bij ons slechts twintig. Dat is een andere categorie. Maar Black Rose bellen we volgend jaar weer. Daar zijn we persoonlijk fan van, en ze passen ook qua naam goed bij de Zwarte Cross.'
Wat ga jij zeker zien?
Het meest verheug ik me op Hanggai uit Mongolië. Daar gaan we trouwens ook zelf (Jovink en de Voederbietels-red.) mee optreden.'
Zjin er nog kaartjes?
'Elk jaar gaat het gerucht dat we uitverkocht zijn maar meestal is dat niet zo. Dus iedereen is welkom om kennis te maken met de Achterhoekse gastvrijheid.'
