21 november 2008 |
De Stentor op het web |
Achterhoekse humor vanuit de losse pols
door Henk Waninge
VORDEN - Grote pretenties? Nee, die zijn hem vreemd. Erik Knoef uit Vorden heeft, naar eigen zeggen, zijn doelen eigenlijk al bereikt. Overdag verdient hij de kost als directeur van een transportbedrijf in Doetinchem, zijn vrije tijd vult hij met muziek (gitarist/accordeonist in de band Over The Hill) en cabaret. Die combinatie vindt hij prima, dat geeft houvast.
"Het lijkt mooi om als cabaretier door het leven te gaan, maar het is een onzeker bestaan. Alleen de gedachte al dat je elk jaar met een nieuw programma moet komen zou me onrustig maken. Bovendien, er kan maar een Herman Finkers zijn; slechts een enkeling komt bovendrijven", zegt Knoef.
Toch, of hij het nu wil of niet, zijn ster is langzaam rijzende. Als solocabaretier en als lid van de al zeventien jaar bestaande cabaretgroep Hoe? Zo!.
In menig Achterhoeks etablissement wist en weet hij de lachers op zijn hand te krijgen.
Het stadium van de schuifdeuren en achterafzaaltjes heeft Knoef achter zich gelaten, getuige ook zijn optreden donderdag 27 november in de Lochemse schouwburg in 'De Achterhoekse seizoenen', een programma rond de dvd-presentatie van 'Zwarvers in de nacht' van Dinie Hiddink.
'Erik Knoef klaar voor het grotere werk' kopte een weekblad onlangs. Knoef vindt die publiciteit maar zo-zo: "Het verwachtingspatroon wordt enorm opgeschroefd."
Kom, kom, niet te bescheiden; organisator/kunstenaar Fons Rouwhorst heeft hem er niet voor niets bij gehaald. "Met minimale middelen, feitelijk zonder attributen, kan Erik de zaal laten bulderen", stelt Rouwhorst.
Knoef heeft de gave van het woord, improviseert veel, bedenkt grappen ter plekke, snijdt actuele onderwerpen aan, betrekt het publiek bij z'n conferences en praat in het dialect. En dat laatste wordt natuurlijk zeer gewaardeerd in deze regio.
"Dialect is mijn moederstaal, het Nederlands is een vreemde taal. Op de middelbare school in Lochem stond ik vanwege dat dialect bekend als de boer van de klas. Hoe diep dat zit bleek tijdens een loodzware oefening in mijn diensttijd. Ik was na afloop zo kapot dat ik alleen nog maar wat in het Achterhoeks kon brabbelen."
Het dialect mag dan gewaardeerd worden in deze regio, buiten het Neder-Saksisch taalgebied slaat het dood.
Dat ondervonden de leden van Hoe? Zo!, toen ze in Bergschenhoek ('Was een ongelukje') en Tilburg (voorronde Cameretten) optraden. In beide gevallen gingen veel grappen de mist in omdat de taal niet werd begrepen.
In 'De Achterhoekse seizoenen' komt Erik Knoef met twee nieuwe verhalen. Het ene gaat over het digitale tijdperk, het andere over Pasen.
"Pasen leeft niet alleen binnen het christelijke geloof. Ook voor de joden - uittocht uit Egypte - en de Germanen - paasvuur en eieren als teken van vruchtbaarheid - heeft het feest een speciale betekenis. In de beleving van veel natuurvolkeren is het de overwinning van het licht op het donker. Al die facetten breng ik samen in deze conference."
Het lot van kleine boeren ('Köttelboerenblues'), het navigatiesysteem TomTom, plastische chirurgie - alleen of samen met de groep snijdt Knoef diverse (actuele) onderwerpen aan. "Er staat soms maar weinig op papier. Veel gebeurt ā l'improviste en dat gaat vaak goed. Maarten van Rossem, zo heb ik begrepen, doet dat ook als hij ergens in het land een lezing geeft. Ter plekke verzint hij wat."
In het recente verleden wilde Knoef nog wel eens moraliserend en belerend uit de hoek komen, waarbij hij bij voorbeeld kleinburgerlijkheid op de korrel nam. Die fase heeft hij naar eigen zeggen achter zich. "Ik ben milder geworden", constateert hij.
Maar ook weer niet zo mild dat het publiek rustig achterover kan leunen bij zijn voorstellingen. Wie te laat komt of bij wie het mobieltje af gaat, is erbij. "Wat dat laatste betreft, dames krijgen het advies het apparaat op trillen te zetten en hem in te brengen, dan hebben ze er nog plezier van", zegt Knoef met een schuine glimlach.
"En wie leuker meent te zijn dan ik gaat ook niet fijn naar huis. Kan me zo voorstellen dat ik zo'n persoon als volgt toespreek: 'Ga maar even staan, dan kunnen de mensen zien wat voor leuke kerel je eigenlijk bent. En, dames en heren, ik word hiervoor betaald maar hij doet het helemaal voor niks. Wat een kanjer'."
Men is dus gewaarschuwd.
Erik Knoef treedt 27 november op in de Lochemse schouwburg. Hij verzorgt een onderdeel van 'De Achterhoekse seizoenen', een programma rond de dvd-presentatie van Dinie Hiddink.
