20 oktober 2005 |
de Volkskrant op het web |
di 25.10.05
'MAÏS IS HOOPVOL'
Nynke Laverman werd bekend met Friese fado's op gedichten van Slauerhoff. Voor haar tweede theatervoorstelling toog ze met dichteres Albertina Soepboer naar Mexico.
Door JÜRGEN TIEKSTRA
Het valt meteen op: in het Fries gezongen fado: Nynke Laverman (25) werd er vorig jaar bekend mee. Toen kwam Sielesâlt uit, Lavermans geprezen debuut waarop zij, naar het voorbeeld van de Portugese zangeres Cristina Branco, gedichten van Slauerhoff in fado omzette. In twee dagen nam Laverman, met vier man begeleiding, het album op. Meer voor de leukigheid, dan in volle overtuiging. Van de cd werden echter `belachelijk veel' exemplaren verkocht: 25 duizend.
Voor haar tweede theatervoorstelling, De Maisfrou, werkte Laverman samen met de dichteres Albertina Soepboer. Samen met haar bezocht ze Mexico, na het zien van de schilderijen van Frida Kahlo. `Kahlo schildert vooral over pijn en verdriet, maar op een hele expressieve manier. In Mexico is veel armoede, maar ook een enorme vitaliteit. Die merk je in de mensen en in de kleuren van de kleren die ze dragen.' De levenskracht die Laverman in Midden-Amerika trof, vormt de kern van De Maïsfrou, dat eind dit jaar pas wordt opgenomen.
Van de symboliek uit de Mexicaanse maïs-cultus maakte ze eveneens dankbaar gebruik. `Maïs is in Mexico een belangrijk middel van bestaan. Het is zelfs heilig geworden. Men vereert de grond, die verbouwd wordt. Maïs staat er voor de cycli van dingen, maar ook voor hoop en vruchtbaarheid.'
Inmiddels staat Laverman aan de vooravond van een reeks try-outs. Ze is volop aan het repeteren met haar nieuwe drie-koppige begeleidingsband. Daarnaast moet er nagedacht worden over tekstprojecties van Nederlandse vertalingen en wellicht in te voegen gesproken tekst: `Het wordt nog een heftige laatste week.'
Op het podium is het een 'tering-zooi' geworden nu de gebruikelijke Portugese gitaar en cello zijn vervangen door allerhande slagwerk als marimba, vibrafoon en zelfs pedaalemmers; golfplaten en stalen buizen. Het past allemaal in de bredere muzikale opzet van De Maïsfrou: `Ook nu is er de melancholie van de fado, maar tevens is er de agressie van de tango en de uitbundigheid van samba's.' Het geluid moet rauwer zijn. `Met Sielesâlt kon het te gepolijst klinken. Nu wringt het meer.'
De muziek is van de hand van talloze, veelal Zuid-Europese, muzikanten. Zo kreeg Laverman een opname opgestuurd van een Argentijnse bandoneonspeler, die een Friese tekst van Soepboer zong.
Het soepel in elkaar opgaan van verschillende culturen, is voor Laverman uitermate belangrijk. `Dat is een droom.'
