15 oktober 2004 | Dagblad van het Noorden op het web |
Té eigenzinnig
voor een doorbraak
Turf Jenever Achterdocht viert 25-jarig bestaan met archiefbox, cd en single
Turf Jenever Achterdocht (TJA) effende eind jaren zeventig het pad voor de Drentstalige popmuziek. De bandleden kwamen uit Schoonebeek en omstreken. Een kwart eeuw na dato bestaat de vereniging nog steeds. Dat wordt gevierd met een elfdelige archief-box, een cd met Engelstalig repertoire én de eerste single uit het bestaan van TJA.
Door Martin Groenewold
Maandenlang zat muzikant Klaas Brouwer avond aan avond opgesloten in zijn kantoor. Zo'n zestig cassettebandjes luisterde hij af, dozen vol foto's en krantenknipsels spitte hij door. De oude band- en videorecorders draaiden overuren. Met een overweldigend resultaat: de gedigitaliseerde geschiedenis van de Drentse groep Turf Jenever Achterdocht telt niet minder dan elf cd's.
"Het is een compleet eigen productie", zegt Brouwer, terwijl hij de witte kartonnen box omhoog houdt.
"Twee cd's zijn echt bedoeld om naar te luisteren, de overige schijfjes moet je zien als archief. Er staan zo'n 140 verschillende liedjes op, vaak ook nog in uiteenlopende arrangementen. Daarnaast heb ik achthonderd foto's en vijftienhonderd krantenknipsels, liedteksten, brieven en folders gescand. De Stichting Drentse Taol en het Drents Archief hebben al belangstelling getoond."
Turf Jenever Achterdocht heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de noordelijke streektaalmuziek. De groep ontstond in 1979 in het jongerencentrum van Schoonebeek en trad op 23 februari 1980 voor het eerst op in het Aikes Tallenhuis in het dorp.
Brouwer: "Toen we begonnen was Normaal de enige streektaalband. Mede omdat we nogal eigenzinnig waren in onze onderwerpskeuze, kregen we aanvankelijk veel publiciteit. Ook landelijk; we hebben heel wat radioprogramma's afgelopen."
Toch kwam het nooit tot een doorbraak. "Daarvoor waren we weer te eigenzinnig", meent multi-instrumentalist Brouwer, die zijn carrière begon als dwarsfluitist en zanger: "Streektaalmuziek was destijds commercieel nauwelijks interessant en zeker niet met de politiek geladen teksten die wij schreven. De platenmaatschappijèn stonden dus niet in, de rij. Eigen beheer was ook geen optie, want dat was veel te duur voor de armlastige studenten die we toen waren."
Niet alleen muzikaal was TJA een buitenbeentje, eigenlijk gold dat voor de hele manier van werken. "Vanaf de oprichting zijn we een vereniging. Vroeger betaalden we twintig gulden contributie per maand, tegenwoordig is dat tien euro. Van dat geld hebben we altijd onze geluids- en lichtinstallaties, decors en dergelijke bekostigd. Op papier heeft de vereniging twee doelstellingen: het bevorderen van het Drents in moderne cultuuruitingen en het scheppen van de randvoorwaarden waardoor wij muziek kunnen maken."
De nadruk ligtal jaren op het laatste punt. "In 1986 zijn we overgestapt op het Nederlands en daarna zelfs op Engelstalig repertoire", zegt Brouwer. "Onze muziek werd tegelijkertijd steeds vreemder. De jonge Zappa, Captain Beefheart en Talking Heads werden onze belangrijkste voorbeelden."
Aansluitend schakelde de groep, die zo'n twintig bandleden versleet, over op covers. 'We hebben gewoon altijd gedaan wat we leuk vonden. Na een jaar of vijf, zes moest er weer iets nieuws gebeuren. We zijn ook regelmatig, van naam gewisseld, maar altijd vormde de vereniging Turf Jenever Achterdocht de basis."
Het eigen werk is enkele jaren geleden in ere hersteld. Onder de naam Basta verscheen onlangs de cd Departure Lounge. Deze maand volgde de single In De Kroeg, nota bene de debuutsingle van TJA. "Het is een Drentstalig liedje dat nooit in ons programma heeft gezeten, maar al vanaf de begintijd bij de kern van de band hoort. We zongen het 35 jaar geleden al, als we vanuit de kroeg op weg naar huis waren."
BESTELLEN
Een gecomprimeerde publieksversie van de TJA-archiefbox, de cd 'Departure Lounge' en de single 'In De Kroeg' zijn te bestellen per telefoon (050-5268385).
