29, Jaargang 8, nummer 1, maart 2011 |
Brabants op het web |
Joop van den Bremen
Nader beluisterd
‘Des de Kunst’:
Ode aan de Ploegadoers
Optredens van ‘De Ploegadoers’ waren het toppunt van vermaak. De volksmuziekgroep uit Liempde bestond bij de start in 1970 uit Piet Grilis, zijn broer Martien en Gerard Schalkx. Het drietal groeide uit tot een septet en stopte in 1990. Veertig jaar na de oprichting brachten familieleden en betrokkenen een cd uit met Brabantse en Nederlandse ‘hits’: Ode aan de Ploegadoers. Vorig jaar oktober vond de presentatie plaats voor vijfhonderd mensen in twee uitverkochte zalen in Boxtel.
“Het idee kwam eigenlijk van Gerard van Maasakkers,” vertelt René Cijffers, “die heeft een cd gemaakt met zijn eigen liedjes, maar opnieuw opgenomen met gastmuzikanten. Dat vond ik een leuke cd en al heel lang had ik iets met ‘De Ploegadoers’. Ook omdat ik ermee opgegroeid ben. Dus ik dacht: ‘daar moeten we iets mee doen.’ Dat is eigenlijk het idee erachter.” René Cijffers, neef van de overleden broers Grilis, werkte samen met zijn broer Joris en Harry Hendriks (ook al een neef) dat idee verder uit.
‘De Ploegadoers’ was meer dan een muziekgroep. “Het was ook entertainment. De klets was net zo belangrijk als de muziek”, vertelt René Cijffers enthousiast, “Oom Piet kon bakken vertellen aan een stuk door. Dus je kon dat nooit benaderen als je het in de sfeer zocht. We wilden het in een soort eerbetoon wel muzikaal hoogstaand laten klinken maar we hebben geprobeerd om niet te kopiëren.”
Samen met Tim de Laat en Roland van Son richtte René Cijffers de Stichting Boel op. “Toen kreeg het project vorm. De stichting Boel hebben we eigenlijk opgericht om alles een rechtsgrond te geven. Ook al omdat je dan met subsidies een handvat hebt. We hadden ook gezegd: ‘Na dit project stoppen we er mee.’ Maar het heeft zoveel opgeleverd dat we nu hebben gezegd: ‘we gaan niet stoppen.’ Onze stichting heeft als doel de Brabantse cultuur en muziek te promoten.”
Zo’n veertig mensen werkten aan het project mee. Een productieteam vormde de kern bij de verdere uitwerking. “Maarten Melis en Jos Vervoort waren er altijd bij; gewoon om in te springen op de ideeën van Harry Hendriks. Dat was een heel mooi proces om te zien.” Voor de cd werden in eerste instantie twintig nummers uitgekozen. “Toen zijn we gaan proberen, gewoon kijken: ‘wat kunnen we hiermee?’ Er moet respect voor het nummer blijven maar wel in een nieuw jasje. Het mag geen heavy metal of house worden. Het moet dicht bij het origineel blijven zonder dat het gaat wringen.”
De definitieve nummers werden geselecteerd en repetities gepland.
“Afgelopen mei zijn we de studio ingedoken. De cd’s kwamen pas op maandag voor de show binnen. Dus het was vooral heel spannend.“
Dè is de Kunst is de naam van een ‘hitje’ van ‘De Ploegadoers’. ‘Des de Kunst’ werd de titel van het project. “Die dekt ook wel de lading”, vindt Cijffers. “Het is misschien wel de kunst om Brabantse muziek te maken. Het is makkelijker om het Nederlandstalig te doen dan op zijn Brabants zonder dat het plat wordt.”
De selectie uit het Ploegadoersrepertoire kreeg muzikaal een buitengewone facelift. Dat blijkt al bij de ‘Mexicaanse’ start met de ‘mooie’ Gabriëlle. Het lied roept een lekker vrolijk gevoel op. D’n oei oei oei, gezongen door Joris Cijffers speelt zich af in dixielandsfeer. Maarten Melis zingt Een jongeman uit Bennekom. Het lied vol zwarte humor klinkt een beetje jazzy. Het bekende De wereld vergaat werd omgezet in mineur en kreeg daarmee een extra cynische lading mee. Jos Vervoort zingt de daarop volgende, opgewekte tegenhanger Dè kan nie.
René Cijffers groeide op met het lied Roodkapje. “Dat werd op elk feestje gespeeld. Als Oom Piet en Oom Martien kwamen dan haalden we de gitaar, de lepels en de accordeon tevoorschijn en dan gingen we met zijn allen muziek maken. Dan was Roodkapje natuurlijk het nummer. Dat zongen we met zijn allen mee.”
In D’n hemel is d’n onze, klinkt een ‘funky’ saxofoon. De Brabantse ‘gospel in uptempo’ wijkt daarmee sterk af van de oorspronkelijke Ploegadoersversie. Een luie, bluesachtige sfeer past perfect bij De schooier. Oud-Ploegadoer Jos Vervoort zingt het nummer in heerlijk Brabants. Je zou bijna met hem willen ruilen. Het bloedige moordverhaal van Pyramus en Thisbe, met de fascinerende Nederlandstalige tekst van Kees Stip, blijft onnavolgbaar. De Ploegadoers is het enige nieuwe lied op de cd. De ‘Vaste Mannen’ van Gerard van Maasakkers (Harry Hendriks – die het ook schreef- Bart de Win en Rinus Raaijmakers) brengen daarin een echte ode. De klassieker Dè is de Kunst ontbreekt natuurlijk niet evenals een collage van oude opnamen van de Ploegadoers.
Tenslotte wijst Cijffers er nog op dat de originele teksten van de Ploegadoersalbums in het begeleidende boekje zijn afgedrukt. “Die teksten hebben we van de vader van Piet. Die had-ie in een koffer liggen en die zijn gescand. Echt getypt met Typex en zo erop.”
Na dit geslaagde project rijst natuurlijk de vraag of we meer van ‘Des de Kunst’ kunnen verwachten maar dat zit er volgens René Cijffers niet in. “Mijn broer en ik zitten bij het ‘One Two Trio’ en Harry Hendriks met Gerard van Maasakkers.” Drukke programma’s die moeilijk combineren. Mogelijk komt er wel iets anders. “Ik ben bezig om te zien of we met het ‘One Two Trio’ een album kunnen maken. De beste Brabantse liedjes met een eigen sausje eroverheen, in het Brabants. Ik denk dat dat een keer gaat gebeuren.“
Misschien wordt het binnenkort dus weer genieten van nog meer uitstekend gepimpte Brabantse liedjes.
Ode aan de Ploegadoers
Des de Kunst
www.desdekunst.nl
