15 juni 2010 |
Dagblad van het Noorden op het web |
'Kroepens weer naor huus'
Door Tonko Ufkes
De cd Allenig III van Daniël Lohues stijt vol mooie waark mor de biezunderste regel is toch wel: 'kroepens weer naor huus'. t Stijt ien t verske Ten Oosten van de Iessel en eileks bennen dizze vier woorden al genogt veur de Streektoalpries 2009.
Over het woord 'kroepens' met de oe' klank, tegenover de 'uu' van 'huus' is geliek al wat te zeggen. Zulf zeg ik t ok zo; summege woorden hemmen ien mien toal n oe' en aandern n 'uu' klaank. Op Zeuvenhuzen - woar ik vot kom - lopen sums 'moezen ien huus', mor ien Griepskerk zitten wel es 'muzen ien huus'. En vanzulf wonen 'moezen ien hoes' ien Oethoezen!
Juust noar zo'n klaank as de oe' of de 'u' is veul onderzuuk doan. Zuks gebeurde deur t stellen van strikvroagen: Zo is ien e joaren viefteg bij t moaken van e Dialect Atlas ien Nederlaandse en Vloamse dorpen an goenent vroagd om ien e eigen toal te zeggen dat de karnemelk zuur waas. Dan bliekt dat de soepenbrij zoer of supenbrij zuur is.
Ok die 's' van kroepens is biezunder. Ien Grunnen zeggen we ien dat geval kroepend of kroepende weg krupend of krupende weg, mor altied zunder die 's'. Toch bestijt zo'n vorm wel: Nog heur ik mien grootmoe vroagen: 'Bist lopens?' toen ik n moal met e fiets an e haand an kwam. Ok t dikke woordenboek van K. ter Laan uut 1929 het dit. Bij t woord 'Loopmd' stijt doar dat ok zeid wordt: 'loopms'. Wel komt 'loopms' volgens Ter Laan niet ien t Westerketier veur. Vremd, want mien grootmoe kwam van Olhoof.
